De papegaai is aangeschaft, en daar komt hij dan. Ik moet hem veel aandacht geven en dat ga ik doen ook. "Wat een lieverd is het toch". "Kom laat hem maar bij mij zitten". "Ik ga hem de hele dag knuffelen". En weet je, er zijn zo veel mensen die dat ook echt doen. Iedereen smelt weg bij een jonge lieve papegaai die lekker ondeugend is, en op zijn beurt lekker geknuffeld wil worden. Die van die lieve geluidjes maakt als hij geknuffeld wil worden. En daar gaat het vaak al mis.....
We hebben het verhaal al vele malen gehoord. De papegaai komt het huis binnen en wordt het eerste jaar of jaren helemaal overstelpt met liefde, verkeerde aandacht, veel lichamelijk contact, kusjes en veel knuffels. Wie wil dat nou niet, toch? Het is ook zo moeilijk te weerstaan, ze zijn zo
donzig, lief en vragen zo veel om "aandacht". Inderdaad aandacht, maar dan wel op een papegaaienmanier. Behandel je papegaai niet als een mensenkind of een knuffeldier. Dat ligt niet in zijn aard en past niet bij een papegaaienleven. Laat een papegaai zoveel mogelijk papegaai zijn. En onthou, de aandacht die je hem vanaf het begin geeft, verwacht hij ook de komende jaren tot aan het eind van zijn leven.
Maar dan, dan komt het eerste kind, er komt een puppy in huis of er wordt getrouwd of er komt een andere partner ten tonele. En daar gaat de aandacht en de knuffels van de papegaai. De papegaai is zo gewend geraakt aan de aandacht, dat hij niet meer zonder kan. Hij voelt zich genegeerd en wordt letterlijk gek! Schreeuwen, bijten en plukken zijn dan veel voorkomende gedragingen die bij zulke papegaaien voorkomen. En dat is dan
ongewenst gedrag, veroorzaakt door de mens.
En nog een grotere valkuil waar veel huiskamerpapegaaienbezitters intrappen, is het geven van aandacht op vraag van de papegaai. Een papegaai is heel slim en manipulatief. Hij weet al snel hoe hij je kan bewerken met zijn streken. Bewerken om steeds meer en meer aandacht te krijgen. Dit doet hij door bijvoorbeeld te schreeuwen of door zijn koppie naar beneden te doen om geaaid te worden. En telkens als je dan naar zijn kooi loopt en
tegen hem schreeuwt stil te zijn(wat uit den boze is trouwens), of je gaat hem aaien, geef je hem weer aandacht op zijn voorwaarden. Een proces wat zich telkens versterkt. Hij schreeuwt jij geeft aandacht. Er zijn al vele, vele mensen die hierin getrapt zijn en de meesten hebben op den duur de vogel de deur uit gedaan. Weer een papegaai in de opvang, of erger, die verpest is door de mens.

Partnergedrag?
Maar het bovenstaande is niet het enige probleem. Door verkeerde knuffels en aaien op verkeerde plaatsen op het lichaam van de vogel, te veel aandacht op de verkeerde momenten veroorzaken vaak dat je gezellige leuke papegaai jou gaat zien als zijn partner. Dat is natuurlijk een grote eer, maar het hoort niet. En daarbij hoort ook nog het partnergedrag. Je papegaai gaat voer opgeven voor je. Hij gaat pronken en sommige beginnen zelfs een "paringsdans", of masturberen zelfs op je hand. En dan hoor je die domme mensen zeggen op zo’n Youtubefilmpje: “Kijk Koko eens dansen…”. Ja, zo kun je het ook noemen.
En wat ook bij partnergedrag hoort, je krijgt af en toe een flinke knauw. Dan zul je iets gedaan hebben wat niet past bij een partner. Een goed voorbeeld hiervan zijn een koppel ara's. Ze zijn vaak heel leuk om naar te kijken. Lekker knuffelen met elkaar, elkaars veren schoonmaken en samen spelen. Maar dan doet de één iets wat de ander niet bevalt en plotseling breekt de hel los. En dat is natuurlijk gedrag waar zelfs doden bij vallen. Als je ook maar een korte tijd kijkt hoe een koppeltje ara's met elkaar omgaat, dan snap je wel dat dit niet past in een huiskamer naar jou gericht.
Je kunt het voorkomen maar niet altijd. De ene papegaai valt sneller voor een mens dan de ander. Dit heeft veelal te maken met zijn opvoeding, maar is ook afhankelijk van het individu. Ziet de vogel zich als papegaai of ziet hij zich als mens. Maar er zijn nog meer factoren zoals de soort, karakter, enzovoorts. Ook aanrakingen van de mens kunnen door de vogel verkeerd worden opgepakt. Probeer te voorkomen dat je een papegaai aanraakt of aait over zijn erogene zones. Zeker als deze al opgewonden is, en bijvoorbeeld kreunende geluidjes maakt. Blijf metje handen weg bij de basis van de staart of helemaal onder de vleugels. Pas op hoe je de snavel aanraakt. Sommige aanrakingen aan de snavel kunnen een voedingsrespons opwekken. Blijf weg bij de onderbuik en basis van de poten. Aai alleen, als hij dit toelaat, aan de wangen en in de nek. En twijfel je, aai dan de papegaai niet en pak een knuffelbeest.
Heel veel mensen zeggen ook, kus een papegaai niet. Wij vinden dat je er alleen voorzichtig mee moet zijn, niet iedere papegaai vind dit leuk en de gevolgen kunnen al snel een bloedende lip zijn. Pas ook op met speeksel. In menselijk speeksel zitten heel veel bacteriën en andere stoffen die niet goed zijn voor een papegaai. Kussen zal geen partnergedrag bevorderen. Waarom? Heel simpel, papegaaien kennen het fenomeen niet.
Kussen past niet in het sexuele gedrag van een papegaai. Het betekent voor hen niet veel meer als een aai over de bol of snavel. Is het leuk? Vaak wel, maar nogmaals pas op voor die kniptang onder de neus van de papegaai.
Het zit in de aard van een papegaai om zich te hechten aan één partner. Een papegaai in de natuur is monogaam en heeft vaak een partner voor het leven. In een huiskamersituatie is dit meestal een mens. Of soms een groep mensen, zoals alleen vrouwen of mannen. Dit kan er ook voor zorgen dat de vogel zich afzet, vaak agressief, naar andere huisgenoten. Hij wil deze ene persoon voor zich zelf alleen en duldt geen lichamelijk contact van andere mensen. Als een papegaai dan niet goed opgevoed is, niet goed gesocialiseerd, dan zal hij vaak eenkennig worden. Een puur natuurlijk
verschijnsel maar bij veel mensen ongewenst in de woonkamer. En kun je het voorkomen? Vaak niet. Je kunt het een en ander met trainen oplossen, maar hierbij zijn geen garanties. Dit is ook vaak één van de redenen waarom een papegaai wordt weggedaan.
Wij zelf hebben dit gedrag geaccepteerd en hebben geleerd hiermee om te gaan. We leggen ons er bij neer dat onze vogels eenkennig zijn en soms partnergedrag vertonen. Wij vinden dat geen probleem, we hebben zelfs 4 van deze zogenaamde probleemvogels geadopteerd. En we genieten elke dag van onze groep. 

Maar ik moet toch veel aandacht geven? 
Natuurlijk moet je veel aandacht geven. Een papegaai is een heel sociaal wezen die meestal in groepen leeft. Hij is in het wild afhankelijk van zijn eigen groep maar ook van andere dieren om zich heen. Hiervoor is een simpel reden, veel ogen zien veel meer. Ze kunnen zo zich zelf en alle soortgenoten om zich heen beschermen. Ze letten allemaal op, op het roofdier dat een bedreiging vormt. Zo kunnen ze veilig eten en eten zoeken
(foerageren) terwijl een ander op gevaren op let. Vaak leven rond een groep papegaaien ook andere vogels om dezelfde reden. Zelfs de zoogdieren rondom de vogels maken hiervan gebruik en kennen de alarmroep van de vele dieren om zich heen.
Maar een groep beschermt ook op een andere manier. Een roofvogel kan zich veel moeilijker op een prooi concentreren als alles door elkaar vliegt. Let maar eens goed op de vogels in je achtertuin of balkon. Als een vogel alleen komt eten is deze vaak veel schichtiger en vliegt sneller weg dan een groep vogels. Schrikt bij een groep één vogel, dan vliegt alles weg, de hele groep onder luid gepiep. Ook al hebben ze zelf het gevaar niet
gezien.
De discussie die bij wetenschappers over dit onderwerp vaak gevoerd wordt, houdt de vogel bewust de omgeving voor zijn soortgenoten in de gaten en waarschuwt hij bewust zijn groep? Of is een vogel gewoon egoïstisch en denkt hij puur alleen om zijn eigen hachje maar wil instinctief bij andere zijn? Ze zijn er helaas nog steeds niet helemaal uit. Maar wat wel duidelijk is dat een sociale vogel instinctief wil behoren bij een groep. Ze gaan ook samen op stok en houden elkaar warm door bij elkaar te gaan zitten. Ze onderhouden elkaars verenkleed en vinden een partner. Instinctief vindt hij het nodig om bij andere individuen te verblijven omdat die waken voor gevaar en omdat die genegenheid geven. Als we een papegaai nu een groep onthouden, wat zal die papegaai zich dan onveilig en onzeker gaan voelen. Mensen hebben dat ook. Wij voelen ons ook veiliger in een groep. Om dezelfde redenen eigenlijk. Een groep ontdekt sneller gevaar en staat samen ook sterk om dat gevaar te weerstaan.
Dat s ook een reden waarom we aandacht moeten geven, en samen met de papegaai een groep moeten vormen. En dan niet met verkeerde aandacht, hij hoeft niet de hele dag met ons op stap. Hij hoeft niet continue geknuffeld te worden. Geef hem ook de kans om een
individu te zijn. Zelf spelen en eten. Geef hem de kans zelfstandig te zijn. Een individu in een groep. Het enige wat belangrijk is, hij moet weten dat we er voor hem zijn. We moeten simpelweg in zijn omgeving aanwezig zijn. Als we uit zijn zicht weglopen moeten we hem gedag zeggen en blijven praten als hij ons niet meer ziet. Ook als we in de buurt zijn, samen tv kijken, lekker blijven praten, fluiten en geluidjes maken. De papegaai weet
dan dat er iemand in de buurt is. En die iemand is zijn groepsgenoot. Kijk maar weer eens goed naar de vogeltjes buiten. Het is alleen stil in de groep als ze slapen. De overige tijd zijn ze continue vocaal met elkaar bezig. En natuurlijk zijn er ook soortgenoten die lichamelijk contact hebben met elkaar, maar dat zijn dan vaak de partner, de nakomelingen of "vrienden" waarvan ze dat gedrag accepteren. Hou dit allemaal nu eens goed in je achterhoofd als je een papegaai hebt, en handel daar naar.

Simpelweg kun je aandacht in 2 hoofdgroepen onderverdelen:

• Verkeerde aandacht: te vaak lichamelijk contact door het continue meedragen van de papegaai of te veel, te vaak knuffelen of in een erogene zone van de papegaai aaien; 
• Goede aandacht: veel aanwezig zijn in de buurt van je papegaai, vocaal aanwezig zijn, af en toe aanhalen (knuffelen) onder jou voorwaarden. En als je de papegaai bij je haalt, ben dan bezig met hem (spelen, trainen, ravotten, enz). Of zorg dat jij bezig bent, afwassen, stofzuigen of andere zaken die de papegaai interessant kan vinden.

Zorg dat je vaak bij de papegaai(-en) aanwezig bent. Of neem een papegaai mee op een standaard of kooi als je ergens ander in je huis bezig bent. Loop je langs de papegaai, geef hem dan een aai over de bol of praat even heel direct met hem. Neem hem een paar keer per dag, voor een korte tijd, de papegaai bij je. Ga met hem trainen, spelen en ja knuffelen en je krijgt een hele goede band met hem. Hij gaat je vertrouwen en steeds meer aan je hechten. Je krijgt zo een vogel met veel zelfvertrouwen die niet snel bang is. Maar laat je vogel nooit in de steek!
Ga je weg om te werken of boodschappen te doen of wat dan ook. Zeg je vogel dan gedag, telkens op dezelfde manier. Zet radio of tv aan. Het liefst op een praatprogramma, want praten in zijn omgeving daar is hij aan gewend. Zet de radio niet te zacht. Kom je weer thuis, begroet de papegaai dan zo snel mogelijk en heel enthousiast.
Laat hem er aan wennen dat hij soms alleen zit. Het mooist is natuurlijk dat hij een groepsgenoot heeft die altijd bij hem aanwezig is. Dit kan in de vorm van een soortgenoot maar ook van een heel ander soort vogel. Dan is hij nooit alleen en zijn ze er met z'n tweeën om samen op te letten voor "gevaar". Laat de papegaai nooit dagen achtereen alleen. Dit zal zorgen voor heel veel stress en angst! En kan voor veel mentale en zelfs lichamelijke schade lijden.

Een kleine samenvatting:

• Pas op met lichamelijk contact, niet te vaak en te lang;
• Aai een papegaai nooit over zijn erogene zones;
• Hou een papegaai niet continue bij je;
• Neem je een papegaai bij je, ben dan actief met hem of rondom hem;
• Zorg dat je vaak in de omgeving bent van de papegaai;
• Communiceer zo veel mogelijk vocaal met de papegaai;
• Geef alleen aandacht als jij dat wil, nooit andersom;
• Begroet een papegaai bij het verlaten en binnenkomen van de ruimte waar hij is;
• Blijf ook vocaal communiceren als je in andere ruimtes bent, maar ga niet in op zijn vraag om aandacht (schreeuwen bijvoorbeeld);
• Zorg er voor dat hij zo min mogelijk alleen is, en neem anders maatregelen;
• Beloon goed gedrag, negeer ongewenst gedrag.