Spanning in huize de Moor, daarom even excuses als we niet snel reageren op mail, of het afhouden van lange telefoon gesprekken. Maar hier stond vandaag even de klok stil. Marcel belde net op, half een, dat hij weer verder mag rijden nadat hij midden in een gigantisch ongeluk zat in Fernpass in Oosterrijk. Er was een chauffeur die in de tunnel ging inhalen daarbij een bus raakte. De bus was macht over stuur kwijt en botste daarna frontaal in op auto’s, waarbij hij diverse auto’s geraakt heeft.

De auto van Linda en Marcel werd niet geraakt. Op dat moment belde Marcel in paniek wat te doen. Dan kan je alleen maar adem halen, rustig zijn, en zeggen wat men kan doen. Maar de alarmen gingen af in de tunnel en ik hoorde enkele seconde alleen maar sirenes en Marcel viel weg. Nu na een uur is Marcel en Linda ongedeerd en mogen ze verder naar hun bestemming. De bus heeft hun auto niet geraakt, maar auto’s ervoor en erachter wel. Er moet een  beschermengel op hun schouder gezeten hebben, gelukkig. Neemt niet weg dat je mee denkt aan de mensen die wel midden in dat ongeluk zitten.

Ons Marielle is haar 40 weken in gegaan en de baby zal een deze weken dus geboren worden. Maar voor nu gaat alles goed. En ik word morgen 53 jaar. Allemaal in een wekend Spanning dus.

Snel terug naar ” Het dagboek van een kweker”

Juli Kolonie kleuren.

9-9-11

In de kolonie gaat het verder goed, zowel de grote als de koppel kolonie is rustig. Het weer zit mee en de vogels uiten zich in schommelen en heerlijk vliegen. Langzaam komen ze door de rui en een man is nog steeds aan het rommelen met de veren. Dat is de man van de pop die straks uit de (grootste) kolonie worden gehaald. Dit in verband met het aanvallen van de andere pop Elfie. Dan houden we daar twee mannen en een popje over. 

De andere kolonie van 4 vogels knappen aardig op zijn vrij en zijn ook erg rustig naar ons toe. De natuurbroed vogels komen naar ons toe, komen op de schouder en een vogel kunnen we met de hand verplaatsen. De rest niet, die vliegen weg als we ze aan willen raken. Een van de vogels is natuurlijk ons popje wat bij geboorte wat oranje was. We hebben haar speciaal gehouden om te zien hoe de kleuren ver kleuren. Vaak word voeding aan gegeven als probleem in de veren. Maar deze vogels hebben de zelfde ouders en deze eten allemaal het zelfde. Daar geloven we dus niet in. Wat wel kan is dat het eerste kuiken wellicht andere enzymen binnen krijgt dan een tweede kuiken. Want de moeder voert eerst het oudste kuiken

9-9-11

De mannen uit de zelfde ouders hebben nooit geen probleem met kleur. Het is altijd de pop. Het is ook altijd het rood wat oranje is. Na maanden en de eerste rui worden de kleuren langzaam roder dat terwijl we het zelfde voeren. Ik heb dat wel eens met Laurella Desborouch besproken uit Amerika een bekend edel papegaai deskundige. 
Laurella Desborouch: Hi Thiely, Hier heb je wellicht een punt, met het paar dat de ongewoon gekleurde vrouwtjes produceert. Soms geven de ouders, Vanuit het ei zelf, of wat ze voeren aan de kuikens, niet de voldoende voedingsstoffen die het kuiken in het bijzondere moet hebben. Ook is  het mogelijk dat het bepaald kuiken bijzonder kwetsbaar is  voor het ontbreken van deze nutriënten of dat ze  niet in staat zijn deze belangrijke voedingsstoffen te verwerken. Dat kan te maken hebben met systeem in de vogel als deze jong is. We hebben gezien bij andere gevallen, waar de voeding het probleem is. Maar het is moeilijk om te bepalen of het komt vanuit het ei, van het lichaam van het kuiken, of van de ouders die  niet de juiste voeding overbrengt naar het kuiken. Het is moeilijk om te weten wat hierop het antwoord is. Als we van sommige kuikens  met deze kleur, bloed af kunnen nemen. Kunnen we proberen zo antwoorden op onze vragen te vinden.... Misschien zullen we het antwoord op een dag leren.

Ook zij gaat er eerst vanuit dat het voeding is, maar we kwamen er al snel achter, dat die vlieger niet altijd op gaat! Wel heeft de pellet met geen natuurlijk kleurstof invloed op kleur. Zeker bij de Edel papegaaien. Laurella adviseert meer rood fruit en rode groenten voor de edel papegaai. En zo blijven we zoeken en noteren we de verschillen. De pellet die wij gebruiken is er een met een natuurlijk kleuring. Voeding is goed. Maar we weten dat de pop het eerste kuiken anders voert dan het tweede! Dat weten we uit ervaring. Vandaar dat we deze pop gehouden hebben. Om te zien hoe het zich ontwikkeld. En na een jaar zijn de kleuren dan ook anders dan in het begin. Het oranje neemt langzaam naarmate de vogel de rui door komt minder. We houden de voeding aan, zowel hier in de kolonie als elders in de kweek en kijken met kleine veranderingen, of we dat terug zien in de vogels. 

1-7-12 Samen met zus op foto. Ze zijn nu  in de rui…maar je ziet al wel dat de pop donkerder rood word.

Onderaan nog 2 x foto kolonie 2012 Nu na de attack van Elfie zijn we wel na gaan denken dat kolonie niet zo vanzelfsprekend is als we dachten. En gaan we het iets anders doen. We gaan de poppen met twee mannen houden. Het jonge spul in kolonie 2 x paar ( Dorus en Patsy , de oranje pop, Kas en Katie ) laten we even zitten en koppelen en dan kunnen ze naar achter in de kweek per paar. Maar andere niet gekoppelde vogels gaan we met 3 samen houden 1 x pop en 2 x man. Dat betekend dat Bailey, Laika en Neon samen gaan en dat Bo samen gaat met Boy en Jacco. De kweekkoppels blijven onveranderd. Of je meteen spreek van kolonie als je 3 vogels samen zet weet ik eigenlijk niet. Maar het is wederom een uitdaging vanuit de visie van de natuur. Spannend.

Elfie zit voor nu alleen, ze moet eerst opknappen. De stres rui is zwaar voor haar en de wonden aan de snavel en poot genezen goed. Ze eet goed. Is nu omringd door edels, maar zit wel alleen in een volière voor rust en genezing.
Akala ©

Deel 6   Niets is belangrijker dan onderzoek /  Hierbij de scriptie van Sanne van Aken:
Ik zal enkele dagboeken besteden aan haar scriptie en met u delen met toestemming van Sanne van Aken. Haar doel is om verder onderzoek te gaan doen naar de risicofactoren die tot gezondheids- en welzijnsproblemen leiden bij in huis gehouden papegaaien. Ze wilde  zich vooral richten op papegaaienkwekers.  De Onderzoeksvraag was :  “Wat zijn de risicofactoren die tot gezondheids- en welzijnsproblemen leiden bij in huis gehouden papegaaien?”.  Sanne van Aken Opleiding : CAH Dier- en gezondheidszorg Afstudeerscriptie Datum: 24 april 2012.

6. Discussie
Punten voor discussie voortkomend uit deze studie zijn beschreven en toegelicht in dit hoofdstuk. Tevens wordt er stil gestaan bij de validiteit van het kleinschalig eigen onderzoek welke is uitgevoerd onder diverse vogeldierenartsen. Daarnaast worden resultaten uit dit onderzoek vergeleken met bevindingen uit de literatuur. Er zijn diverse onderzoeken uitgevoerd naar handopfok bij papegaaien.

6.1 Gezondheidsproblemen
Gezondheidsproblemen komen voor bij met de hand grootgebrachte papegaaien, toch is het nog niet bekend of gezondheidsproblemen vaker voorkomen bij individueel in huis gehouden papegaaien die met de hand zijn grootgebracht. Van Moor (2012) is van mening dat gezondheidsproblemen vooral ontstaan door foute voeding. Heidenreich (2012) geeft dan ook aan dat er een onderzoek zou moeten worden uitgevoerd bij een groep papegaaien, waarbij alles exact hetzelfde is, behalve de manier waarop ze worden gevoerd. Ook Hooimeijer (2011) geeft aan dat er op het gebied van voeding, huisvesting en de verzorging aantoonbaar veel mis gaat bij het kweken van vogels in gevangenschap. Wekelijks ziet hij structurele problemen bij vogels als gevolg van handopfok. Echter is de huisvesting voor een papegaai vaak ontworpen door een particuliere eigenaar, gedacht aan het gemak van de eigenaar en niet gekeken naar de behoeften van de papegaai (Graham, 1998; Hoek & Cate 1998). Er kunnen pas echt harde conclusies worden getrokken wanneer er in een onderzoek naar gezondheidsproblemen, bij met de hand grootgebrachte papegaaien een controlegroep (natuurlijk opgefokte papegaaien) is meegenomen.

6.2 Gedragsproblemen
Ook gedragsproblemen komen vaak voor bij met de hand grootgebrachte papegaaien. Toch is het niet bekend of gedragsproblemen vaker voorkomen bij individueel in huis gehouden papegaaien die met de hand zijn grootgebracht in vergelijking met individueel in huis gehouden papegaaien die door de ouderparen zijn grootgebracht. Heidenreich (2012) geeft aan dat vooral de leerervaring gedurende het leven van een papegaai, invloed heeft op het gedrag. Heidenreich (2012) is van mening dat er tot op heden nog geen correct onderzoek is gedaan naar handopfok van papegaaien, gekeken naar gedragsproblemen. Volgens Heidenreich (2012) kan er niet worden geconcludeerd dat gedragsproblemen het gevolg zijn van de manier waarop een papegaai is grootgebracht. 

Agressiviteit
Toch wordt er in het onderzoek van Schmid (2006) aangetoond dat papegaaien die met de hand zijn grootgebracht agressiever zijn dan papegaaien die door de ouderparen zijn grootgebracht (Low, 2001;Lantermann, 1998; Munkes en Munkes, 2002).

Zo verklaart Juppien (1996) dat toegenomen agressiviteit bij papegaaien meestal om dominantie, beschermings- en territoriale agressie gaat. Papegaaien die met de hand zijn grootgebracht hebben respect voor de mens. Zij zullen zelden uit angst bijten, zoals in het wild gevangen- en oudergefokte papegaaien doen (Low, 2001). Als gevolg daarvan hebben papegaaien die met de hand zijn grootgebracht de neiging om te bijten met als reden om dominantie en controle over de eigenaar te laten zien. Daarbij wil de papegaai de eigenaar beschermen tegen indringers, zoals familie of gasten. Daarnaast leidt het gebrek aan socialisatie bij een babypapegaai tot een bijzondere sterke band met mensen. Papegaaien kiezen de mens als partner en beschouwen zichzelf als onderdeel van een menselijke kudde (Schmid et al., 2006). Er kunnen pas echt harde conclusies worden getrokken wanneer er in een onderzoek naar gedragsproblemen, bij met de hand grootgebrachte papegaaien een controlegroep (natuurlijk opgefokte papegaaien) is meegenomen.

kolonie met Elfie

6.3 Welzijnsproblemen
Tot slot komen ook welzijnsproblemen vaak voor bij met de hand grootgebrachte papegaaien. Deze problemen staan immers allemaal in verband met elkaar, zoals dit in hoofdstuk 5 is toegelicht. Ook hier is het niet bekend of welzijnsproblemen vaker voorkomen bij individueel in huis gehouden papegaaien die met de hand zijn grootgebracht in vergelijking met individueel in huis gehouden papegaaien die door de ouderparen zijn grootgebracht. Moor (2012) geeft aan dat welzijnsproblemen ontstaan doordat papegaaieneigenaren zelf niet goed om weten te gaan met papegaaien. Zij beschikken over onvoldoende kennis. Daardoor kan het natuurlijke gedrag worden beperkt, wat kan leiden tot stereotype gedrag, een indicatie van een slecht welzijn (Sargent & Keiper, 1967; Mason, 1991; Broom, 1996; Garner et al., 2003; Meehan et al., 2003, 2004). Er kunnen pas echt harde conclusies worden getrokken wanneer er in een onderzoek naar welzijnsproblemen, bij met de hand grootgebrachte papegaaien een controlegroep (natuurlijk opgefokte papegaaien) is meegenomen.

6.4 Papegaai als gezelschapsdier
Evertsen (2010) is van mening dat kwekers zogenaamd “tamme” vogels leveren, die prima geschikt zijn als gezelschapsdier. In feite zijn het psychisch verknipte wezens die geen idee hebben wat ze zijn, bij wie ze horen en hoe ze zich moeten gedragen. Kwekers leveren daarmee potentiële ‘klanten’ voor de papegaaienopvang.

Moor (2012) is het met bovenstaande niet eens. Moor (2012) kweekt al langer dan dertig jaar papegaaien. Dertig jaar geleden werden baby papegaaien vanuit het nest bij mensen geplaatst. Nu gebeurd dit niet meer, met de reden dat de inprenting van een vogel in een nestblok anders is dan de inprenting van een vogel die wordt voorbereid op een leven  in de huiskamer. Het leven van een papegaai in de huiskamer is totaal anders. Voorheen kwamen veel papegaaien in een papegaaien opvang terecht. Nu is dat een ander verhaal, papegaaien passen beter in het beeld van huisdier en mensen hebben een betere band met de papegaai en minder problemen.

Moor (2012) haalt na zes weken de baby papegaaien uit het blok en bereidt ze voor op een leven onder de mensen. Dit is van groot belang voor de papegaai. Na twaalf weken wordt de papegaai verkocht. Er zijn mensen die dit bestrijden, maar naar mening van Moor (2012) zijn dit “met de neus in de boeken mensen“. Zij hebben niet het leven van een vogel in huis bestudeerd. Zij gaan uit van beweringen, oude gegevens en begrippen, maar  onderzoeken zelf niets. Moor (2012) heeft zelf diverse onderzoeken in de praktijk uitgevoerd. Zij hebben van de problemen uit het verleden geleerd. Waarnemingen van papegaaien zijn genoteerd en van daaruit zijn er verbeteringen en aanpassingen gedaan. Dit ten gunste van de papegaaien.

Moor (2012) geeft aan dat het met de hand opfokken van papegaaien geen risicofactor is voor het ontstaan van gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen bij in huis gehouden papegaaien. Een papegaai onttrokken uit een natuurlijke omgeving of uit de kweek heeft veel meer gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen. De vraag is eigenlijk: Is een papegaai een goed huisdier? Misschien niet. In een perfecte wereld zouden dieren vrij moeten zijn. Naar mening van Moor (2012) heeft een papegaai die gedeeltelijk wordt grootgebracht door de ouderparen en later gesocialiseerd wordt grootgebracht tussen soortgenoten en een deskundig persoon de kleinste kans op gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen.

6.5 Kleinschalig eigen onderzoek
In deze scriptie is een eigen onderzoek uitgevoerd. Voor dit onderzoek zijn dertig vogeldierenartsen benaderd. Van voorgenoemde dertig vogeldierenartsen wilde er vijfentwintig niet meewerken aan dit onderzoek. Zij wilden geen gegevens verstrekken. In nader onderzoek kan worden onderzocht waarom diverse gegevens niet naar buiten worden gebracht.
Vanuit de gegevens van het eigen onderzoek kan geen conclusie worden getrokken, hooguit kan een ruime schatting gegeven worden. De steekproefopname is te klein.Dit onderzoek is uitgevoerd bij een te klein aantal vogeldierenartsen. Ook is er geen onderscheid gemaakt tussen gedrags- en welzijnsproblemen. Deze deskundigheid is overgelaten aan het inzicht van de dierenartsen.Bij de resultaten is dan ook te zien dat er een grote spreiding ligt tussen papegaaien die met de hand zijn grootgebracht waarbij wel of geen gedrags- en welzijnsproblemen zijn geconstateerd. Dit heeft te maken met het feit dat de gedrags- en welzijnsproblemen niet zijn gedefinieerd. Daarbij was het tijdspanne ook niet duidelijk. Vogeldierenartsen hebben vermeld dat er jaarlijks zoveel gedrags- en welzijnsproblemen voorkomen, daarbij is dus niet vermeld in welk jaar dit is geweest.

Er wordt geadviseerd om onderzoek uit te voeren op grotere schaal, zoals onderstaand wordt beschreven:
Totaal 60 vogeldierenartsen;
40 vogeldierenartsen in Nederland / 20 vogeldierenartsen in België.
Definiëren van gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen;
Gezondheidsproblemen:

• -   Kropverzuring.
• -   Kropverbranding.
• -   Longontsteking.
• -   Angst & stress.
• -   Infectieziektes.
• -   Lichaamsgewicht.

Gedragsproblemen:

• -   Activiteit.
• -   Agressiviteit.
• -   Schreeuwen.
• -   Verenplukken, verenbijten.

Welzijnsproblemen

• -   Vrij zijn van dorst, honger en onjuiste voeding.
• -   Vrij zijn van fysiek en fysiologisch ongerief.
• -   Vrij zijn van pijn, verwondingen en ziektes.
• -   Vrij zijn van angst en chronische stress.
• -   Vrij zijn om natuurlijke (soorteigen) gedrag te vertonen.

Tijdspanne;

• Alle gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen geconstateerd in 2011.

Groepen.

• Met de hand grootgebrachte papegaaien.
• Papegaaien grootgebracht door middel van co-ouderschap.
• Papegaaien grootgebracht door de ouderparen tot aan het zelfstandig kunnen eten van de babypapegaaien.

Op het gebied van voortplantingsgedrag en het niet kunnen grootbrengen van eigen kuikens als gevolg van het scheiden van kuikens van de ouderparen moet wetenschappelijk onderzoek worden verricht in de praktijk. Dit is door dierenartsen bij één moment opname niet gemakkelijk te constateren. Hierbij moet er gebruik worden gemaakt van bovengenoemde drie groepen papegaaien. Deze groepen papegaaien moet op dezelfde wijze worden gevoerd, gehuisvest en verzorgd. Vervolgens kan er worden gekeken naar gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen zoals bovenstaand is genoemd voor de vogeldierenartsen.

7. Conclusie
Er is veel informatie bekend over de gevolgen van het scheiden van jonge dieren van de ouderparen. Hierbij is vooral de verdere ontwikkeling van het dier van belang. Zo geldt dit ook bij papegaaien. Om handopfok mogelijk te maken, worden baby papegaaien van de ouderparen en andere soortgenoten gescheiden. Handopfok  maakt een normale, soortspecifieke opvoeding onmogelijk. Handopfok is niet in het belang van de baby papegaaien, daarbij is het ook zeker niet in het belang van kweekvogels. Handopfok van baby papegaaien gaat vooral om commerciële belangen. De kweekmethode heeft duidelijk invloed op het gedrag van papegaaien. Het beïnvloed het aanpassingsvermogen van baby papegaaien in gevangenschap. Met de hand opgevoede papegaaien neigen meer problematisch gedrag te vertonen dan door de ouders grootgebrachte papegaaien. Huisvesting met soortgenoten heeft duidelijk een positief effect op de kwaliteit van het leven en het welzijn van baby papegaaien in gevangenschap. Daarnaast kanstereotiepe gedrag hiermee worden voorkomen. Bovengenoemde heeft geen negatieve invloed op de relatie van de papegaai met de mens. Baby papegaaien die door de ouders worden grootgebracht, maar vanaf een bepaalde tijd regelmatig zijn gehanteerd tijdens de opfok, zijn tam op het moment van uitvliegen. 

Baby papegaaien die op jonge leeftijd van de ouders worden gescheiden, groeien minder snel. Daarnaast beïnvloedt handopfok de seksuele voorkeur van papegaaien. Ze verkiezen sociaal contact met mensen boven het contact met soortgenoten. Na twee tot zes jaar raken deze papegaaien in de knoop met hun erfelijke gedragsrepertoire. De menselijke partner reageert niet zoals een vogelpartner zou doen. Deze kan ook de noodzakelijke tijd niet opbrengen om aan de sociale behoefte van de vogel tegemoet te komen. Dat leidt tot voortdurende frustratie en een opbouw van lichamelijke behoeftes. Toch is er nog niet bewezen of dit probleem vaker voorkomt bij individueel in huis gehouden papegaai die met de hand zijn grootgebracht in vergelijking met individueel in huis gehouden papegaaien die door de ouderparen zijn grootgebracht. Doordat er onvoldoende gericht wetenschappelijk onderzoek is gedaan op het gebied van handopfok bij papegaaien kan er niet worden aangetoond dat het met de hand grootbrengen van papegaaien een significant risicofactor is dat kan leiden tot gedrags- en welzijnsproblemen. In diverse onderzoeken ontbreekt het hierbij aan een controlegroep van papegaaien die op een natuurlijke wijze zijn opgefokt. 

Uit onderzoek is wel gebleken dat de gebrekkige socialisatie van papegaaien die met de hand zijn grootgebracht een risicofactor is voor gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen.

Kolonie  met Orange pop juli 2012

8. Aanbevelingen
Om in het belang van baby papegaaien en kweekpapegaaien een conclusie te trekken verdient het de aanbeveling om baby papegaaien, die later individueel in huis worden gehouden, door middel van co-ouderschap groot te brengen. Handopgefokte papegaaien zijn niet in staat om zelfstandig eigen kuikens groot te brengen. Baby papegaaien, bestemd voor de huiskamer, worden op de juiste wijze door de ouders gevoerd, gesocialiseerd en verzorgd, maar komen dagelijks in de handen van mensen. Contact met de mens kan tijdens de eerste levensfase van een babypapegaai tot een minimum beperkt blijven, bijvoorbeeld vijftien minuten per dag, en toch een goede socialisatie opleveren. Aanbevolen wordt om op het gebied van handopfok van papegaaien, een wetgeving toe te passen in Europees verband. Geadviseerd wordt om in de wet per soort vast te stellen wat de minimumleeftijd is voor het scheiden van baby papegaaien van de ouderparen en soortgenoten. Dit is voor de socialisatie en het aanleren van soortspecifiek gedrag essentieel. Geadviseerd wordt om baby papegaaien te scheiden van de ouderparen op het moment van uitvliegen, dit is op een leeftijd van:

• Kleine papegaaiachtigen - Tweeëndertig dagen.
• Middelgrote papegaaiachtigen - Negen weken.
• Edelpapegaaien - Elf weken.
• Grijze roodstaartpapegaaien - Twaalf weken.
• Grote Ara’s - Drie tot vier maanden.

In het belang van de babypapegaai of in het belang van het soort kan het zijn dat er uitzonderingen moeten worden gemaakt. Factoren die het scheidingsproces kunnen verstoren zijn bijvoorbeeld de bescherming van soorten die met uitsterven worden bedreigd, of wanneer de ouderparen niet in staat zijn om voor de baby papegaaien te zorgen. Wanneer er noodgedwongen gekozen moet worden voor handopfok, dan is het van groot belang dat de persoon ter zake deskundig is, om de risico’s op ongerief te voorkomen. Aanbevolen wordt om bovengenoemde personen een cursus te laten volgen waarbij zij kunnen laten zien dat zij baby papegaaien op de juiste manier met de hand groot kunnen brengen. Het vraagt namelijk specifieke deskundigheid om een babypapegaai met de hand groot te brengen en te begeleiden bij het overschakelen naar volledig zelfstandig eten. 

Economische factoren spelen een belangrijke rol tot het nemen van het besluit om handopfok van baby papegaaien in de wetgeving te plaatsen. Wanneer er een algeheel verbod op handopfok van papegaaien zal komen, zal dit ernstige gevolgen kunnen hebben voor de commercie, kweker en handelaar. Hierbij wordt gedacht aan soorten die in de vrije natuur met uitsterven worden bedreigd. Deze moeten als uitzondering met de hand worden grootgebracht door een deskundig persoon. Daarnaast zijn er ook grote gevolgen voor een kweker en voor de handelaar, zij zullen het dan moeten doen met veel minder inkomsten. De jongen worden pas bij de ouders weggehaald op het moment van zelfstandig eten. De pop kan jaarlijks veel minder eieren leggen, met als gevolg dat er veel minder baby papegaaien zijn om te verkopen.

Uit diverse wetenschappelijke onderzoeken is wel gebleken dat papegaaien gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen kunnen ontwikkelen door individuele huisvesting. Er wordt geadviseerd om in huis gehouden papegaaien niet individueel te huisvesten.

Tot slot wordt er geadviseerd om verder wetenschappelijk onderzoek te doen naar gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen bij de volgende drie groepen papegaaien: Met de hand grootgebrachte papegaaien, papegaaien opgefokt door middel van co-ouderschap, en papegaaien die zijn grootgebracht door de ouderparen. Daarbij moeten deze drie groepen papegaaien hetzelfde worden gevoerd, verzorgd en gehuisvest. In hoofdstuk zes is duidelijk geformuleerd hoe dit onderzoek eruit zou moeten zien. Hierbij moet antwoord kunnen worden gegeven op de vraag: In hoeverre komen gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen significant vaker voor bij handopgefokte, individueel, in huis gehouden papegaaien in vergelijking met individueel, in huis gehouden papegaaien die zijn grootgebracht door middel van co-ouderschap of door natuurlijke opfok?

Kolonie  met Orange pop juli 2012

Literatuurlijst 

• Aengus, W.L. & Millam, J.R. (1999) Taming parent-reared orange-winged Amazon parrots by neonatal handling. Zoo Biology 18: 177-187. 

• Anderson, K. (2011) Association of Avian Veterinarians.http://www.aav.org/association/ (18-01-2012) 
• Blanchard, S. (2000) The poultrification of parrots: Has the bird biz shot itself in the foot. Pet Bird Report 46. 
• Brambell Committee (1965) Report to the technical committee to enquire into the welfare of animals kept under intensive livestock husbandry systems. Command Report 2836, Her Majesty’s Stationary Office, London. 
• Broom, D.M. (1996) Animal welfare defined in terms of attempts to cope with the environment. Acta Agriculturae Scandinavica, Section A: Animal Science, Suppl 27: 22-28. 
• Burkhardt, R.W. (2005) Patterns of Behavior: Konrad Lorenz, Niko Tinbergen, and the founding of ethology. University of Chicago Press. 
• Collette, J.C., Millam, J.R., Klasing, K.C. (2000) Neonatal handling of Amazon parrots alters the stress response and immune function. Animal Behavior Science 66, p. 335-349. 
• Cools, J. (2012) Papegaaiengedrag in de natuur. http://www.papegaaiengedrag.nl (27-03-2012) 
• Cools, J. (2012) Papegaaiengedrag, cijfers kleinschalig onderzoek. 
• Delgado, S., Berg, K., Cortopassi, K. (2011) Vertical transmission of learned signatures in a wild parrot. Proc. R. Soc. B rspb20110932. 
• Derksen, J. (2012) Gezondheid | betekenis/definitiehttp://www.encie.nl/definitie/Gezondheid 
• Dorresteijn, A.H. (2009) De Stichting Nederlands Opvangcentrum voor Papegaaien, rapportage. Ecobird (2010) Eibegeleiding.http://ecobird.de/N_frame.html?http://ecobird.de/Eibegleiding_N_xp_19.html (21-03-2012) 
• Engebretson, M. (2006) The welfare and suitability of parrots as companion animals. Animal Welfare 15, p. 265. 
• Evers, F. (2012) Dierenkliniek Rhenen, cijfers kleinschalig onderzoek. 
• Evertsen, N., Hooimeijer, J., Beekelaar, P. (2010) Ontwerpbesluit houders van dieren, artikel 1.18: Scheiden van honden, katten, konijnen en apen – waarom geen papegaaien? 
• Fox, R., Millam, J.R. (2004) The effect of early environment on neophobia in orange-winged Amazon parrots (Amazona amazonica). Applied Animal Behaviour Science 89, p. 117-129. 
• Fox, R. (2006) Hand-Rearing: Behavioral impacts and implications for captive parrot welfare. Luescher. Manual of Parrot Behavior, P. 83-91.
• Garner, J.P., Meehan, C.L., Mench, J.A. (2003) Stereotypies in caged parrots, schizophrenia and autism: evidence for a common mechanism. Behavioural Brain Research 145: 125-134. 
• Gubbels, E.J. (2010) Normbladen PVH, toepassingsgebied: Papegaaien. http://www.huisdieren.nu/pdf/2010.05.02%20GGP%20papegaaienalgemeen.pdf (20-03-2012) 
• Gubbels, E.J. (2010) Normbladen PVH, toepassingsgebied: Papegaaien kweken.http://www.huisdieren.nu/pdf/2010-12-25%20GGP%20papegaaien_kweken.pdf (21-03-2012) 
• Gubbels, E.J. (2011) Het scheiden van Papegaaienkuikens. Rapport 428 van de WUR (Scheiden van Dieren) p. 14. http://www.huisdieren.nu (07-03-2012) 
• Graham, D.L. (1998) Pet birds: historical and modern perspectives on the keeper and the kept. Journal of the American Veterinary Medical Association 212(8): 1216-1219. 
• Grindlinger, H. (1991) Impulsive feather picking in birds. Arch. Gen. Psychiatry, 857. 
• Groothengel, M. (2002) Vogelziekten.http://www.vogelsite.com/vogelziekten.htm (23-04-2012) 
• Harrison, G.J., Davis, C. (1986) Captive behavior and its modification. In Clinical avian medicine and surgery, pp. 20–28. 
• Harcourt-Brown, N. (2004) Development of the skeleton and feathers of dusky parrots (Pionus fuscus) in relation to their behaviour. The Veterinary Record 154: P. 42-48. 
• Haverhals, W. (2012) Papegaaienwelzijn, cijfers kleinschalig onderzoek. 
• Heidenreich, B. (2012) Good Bird Inc. Handopfok van papegaaien. (E-mail contact op 10-02-2012). 
• Hoek, van C.S., Cate, ten C. (1998) Abnormal behaviour in caged birds kept as pets. Journal of Applied Animal Welfare Science 1(1): 51-64. 
• Hooimeijer, J. (1999) Medical Problems Because of Management Failures in Aviculture. Proceedings Annual Conference Association Avian Veterinarians, New Orleans. 
• Hooimeijer, J. (2001) Papegaaien en Parkieten zijn wilde vogels.http://www.sppw.nl (18-01-2012) 
• Hooimeijer, J. (2003) Handopfok: Van noodzakelijk kwaad naar een vogelon.http://www.kliniekvoorvogels.nl (17-01-2012) 
• Hooimeijer, J. (2003) Handel in baby papegaaien: een vogelonvriendelijke zaak.http://www.kliniekvoorvogels.nl (23-03-2012) 
• Hooimeijer, J., Pericard, J.M. (2009) Behaviour and behavioural diseases in psittacine birds. Proceedings 15th FECAVA Eurocongress, Lille. 
• Hooimeijer, J. (2011) Agressief gedrag bij papegaaien.http://www.kliniekvoorvogels.nl/publications.asp?GroepID=0&tagID=147&LijstID=378&RelatieID=88&PublicatieID=147&lang=0 (07-03-2012) 
• Hooimeijer, J. (2011) Handopfok & handel baby papegaaien.http://www.stichtingpapegaai.nl/handel-in-baby papegaaien.php#handopfok(15-02-2012) 
• Hooimeijer, J. (2011) Omdat elke papegaai recht op rechten heeft.http://www.stichtingpapegaai.nl (10-01-2012) 
• Hooimeijer, J. (2012) Besmettelijke ziektes bij papegaaien/parkieten.http://www.kliniekvoorvogels.nl/publications.asp?RelatieID=88&PublicatieID=106&lang=0&title=Besmettelijke%20ziektes%20bij%20papegaaien/parkieten (20-03-2012) 
• Horst, van der H. (2012) Vogelpraktijk de Horst, cijfers kleinschalig onderzoek. 
• Horst, van der H. (2012) Erfelijke afwijkingen.http://www.papegaaienpark.nl/index.php/nl/medisch/algemeen/vogels-in-de-rui.html (23-04-2012) 
• Janssen, K. (2009) Handopfok van papegaaien. http://doks2.khk.be/eindwerk/do/files/FiSeff8080811dcec504011dced30a4a0826/thesis2009362.pdf?... (03-04-2012).
• Jonge, de F.H., Goewie, E.A. (2000) In het belang van het dier. Over het welzijn van dieren in de veehouderij. Rathenau Instituut. 
• Juppien, A. (1996) Verhaltensstörungen bei Grosspapageien. Thesis for the Institut für Geflügelkrankheiten der Justus-Liebig-Universität Giessen. 
• Kaleta, E.F. (2003) Verhalten und Verhaltensstörungen. Papageien, Tauben, Sperlingsvögel. Second ed. Schlütersche, Hannover, pp. 41–45. 
• Lantermann, W. (1998) Verhaltensstörungen bei Papageien: Enstehung – Diagnose – Therapie. Stuttgart.
• Leenstra, F., Leenstra, C., Vinke, M., van Dongen, N., Pasmooij, R., van der Lei, R., Ferwerda, J. (2010) Ongerief bij gezelschapsdieren, WUR rapport 374. 
• Leeuwen, van M. (2010) Inventariserend onderzoek naar het aanbod en de welzijnsconditie van bijzondere huisdieren bij opvangcentra in Nederland. Faculteit Diergeneeskunde, universiteit Utrecht, 0461407. Lisa (2011) Veerafwijkingen en veerziekten.http://dier-en-natuur.infonu.nl/vogels/69240-veren-alles-over-vogelveren.html (23-04-2012). 
• Low, R. (2001) Papageien sind einfach anders: Eigenheiten verstehen und Verhaltensprobleme losen. Stuttgart. Luescher AU, 
• Sheehan K. (2005) Rearing Environment and Behavioural Development of Psittacine Birds. Current Issues and Research. West Lafayette, Indiana, US: Purdue University Press; pp. 35–41. Luescher, A.U. (2006) Manual of Parrot Behavior: P. 38, 47, 88, 168. 
• Mason, G.J. (1991) Stereotypies: a critical review. Animal Behaviour 41: 1015-1037. 
• Meade, J. (1998) Diet Practices and breeding philosophies at John and Linda Aviary. Proc. Intern. Avicult. Society. Orlando. 
• Meehan, C.L., Garner, J.P., Mench, J.A. (2003) Isosexual pair housing improves the welfare of young Amazon parrots. Applied Animal Behaviour Science 81, p. 73-88. 
• Meehan, C.L., Garner, J.P., Mench, J.A. (2004) Environmental enrichment and development of cage stereotypy in orange-wing Amazon parrots (Amazona amazonica). Developmental Psychobiology 44: 209-218. 
• Mensink, M. (2012) Dierenkliniek De Vogelkelder, cijfers kleinschalig onderzoek. 
• Mitchell, E. (2012) Self-plucking parrot on the mend in foster home.http://cityparrots.org/journal/2012/2/15/self-plucking-parrot-on-the-mend-in-foster-home.html (21-03-2012). 
• Moor, de T. (2012) Akala, cijfers kleinschalig onderzoek. 
• Moor, de T. (2012) Akala, handopfok van papegaaien. (E-mail contact op 10-02-2012). 
• Moor-Van Kleef, de T., Rijnders, D. Horst van der H (2007) Handboek papegaaien van A tot Z 
• Munkes, V., Munkes, S. (2003) Massenvermehrung von Papageienvögeln durch Handaufzug: eine kritische Betrachtung. Gefiederte Welt, 6, p. 166-169. 
• Munkes, V., Schrooten, H. (2008) Papageienverhalten verstehen. Ulmer Verlag. 
• Myers, S.A., Millam, J.R., Roudybush, T.E., Grau, C.R. (1988) Reproductive success of hand-reared vs. parent-reared cockatiels (Nymphicus hollandicus). Auk 105:536–542. 
• Navarro, A., Castanon, I. (2001) Comparative study of the growth rates of hand-raised and parent-raised psittacids in Loro Parque Fundacion. Cyanopsitta 60:12–16. 
• Phalen, D.N., Wilson, V.G., Graham, D.L. (1994) A practitioner’s guide to avian polyomavirus testing and disease. Proc. Association of Avian Vet, pp 252-258. 
• Philbin, N. (1998) Towards an Understanding of Stereotypic Behaviour in Laboratory Macaques. Institute of Neurology, London. Internet publication: www.awionline.org/lab_animals/biblio/at-phil.htm. 
• Priester, M. (2012) Dierenkliniek het Zicht, cijfers kleinschalig onderzoek. Romagnano, A. (2003) Problems associated with improper hand feeding  Hartz. Exotic Health Newsletter 2:3.
• Rothuizen, J., Hopster, H. (2007) Welzijn van Gezelschapsdieren. P. 11-12. 
• Rozek, C., Danner, M., Stucky, A., Millam, R. (2010) Over-sized pellets naturalize foraging time of captive Orange-winged Amazon parrots. Applied Animal Behaviour Science 125: 80–87. Ruis en Pinxterhuis, (2007) Verantwoorde en communiceerbare argumenten bij biologische producten: dierenwelzijn. ASG rapport 39. 
• Sanden, van der F. (2012) DAP Vandersanden, cijfers kleinschalig onderzoek. Sant, F., Hooimeijer, J. (1997) Conservation can’t wait. Proc Annu Conf Asso Avian Vet: 61-66. 
• Sargent, T.D., Keiper, R.R. (1967) Stereotypies in caged canaries. Animal Behaviour 15: 62-66. 
• Schmid, R. (2004) The influence of the breeding method on the behaviour of adult African grey parrots. Inaugural dissertation, Universität Bern. 
• Schmid, R., Georg, M.G., Steiger, A. (2006) The influence of the breeding method on the behaviour of adult African grey parrots. Applied Animal Behaviour Science 98: 293–307. 
• Strubbe, D. (2009) Invasieve halsbandparkieten Psittacula krameri in Europa: invasiesucces, habitatkeuze en impact op inheemse vogelsoorten. Tierärztliche Vereinigung für Tierschutz e.V. Arbeitskreis 8 (2006) Stellungnahme zur Handaufzucht bei Papageien. 
• Verburg, G. (2007) Nota dierenwelzijn. P. 35.http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/notas/2007/10/12/nota-dierenwelzijn.html (18-01-2012) Verburg, G. (2011) Nota van toelichting; § 3.6 ontwerpbesluit houders van dieren,p 20. 
• Wanker, R. (1999) Socialization in spectacled parrotlets (Forpus conspicillatus ): how juveniles compensate for the lack of siblings. Acta ethologica 2, p. 23-28. 
• Weijnen, A. (2005) Prisma woordenboek Nederlands 
• Weinbeck, W., Tinley (2010) Scheiden doet Lijden?! www.huisdieren.nu/pdf/2010.03.27%20Presentatie%20PVH%20Symposium-W.pdf (19-03-2012) 
• Wilson, L., Green Linden, P. (2005) Concepts in behavior: section II; Early psittacine behavior and development. In: Clinical Avian Medicine. Volume 1: 60-72
  Zeeland, R.A., Spruit, M., Rodenburg, T., Riedstra, B. (2009) Feather damaging behaviour in parrots: A review with consideration of comparative aspects. Applied Animal Behaviour Science 121: 75–95.

BijlageI. Statistische berekeningen
In dit onderzoek is er een betrouwbaarheidsinterval berekend aan de hand van de beschikbare gegevens. De betrouwbaarheidsinterval is gebaseerd op het aantal met de hand grootgebrachte papegaaien die gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen hebben. Voor de berekeningen is gebruik gemaakt van de 1-PropZInterval (TI-83 Plus). Het betrouwbaarheidsniveau dat is gehanteerd bij de statistische toetsen is P=<0,05. Aan de hand van de chi-kwadraat toets is berekend of handopfok een significant risicofactor is voor gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen. Wanneer de P-waarde kleiner is dan vijf procent wordt er gesproken van een significant verband. Daarnaast is er ook een relatief risico (OR) berekend, onderzocht is of papegaaien die met de hand zijn grootgebracht meer kans hebben op het ontwikkelen van gezondheids, gedrag- en welzijnsproblemen dan papegaaien die door de ouderparen zijn grootgebracht (Zie tabel 6). Het relatief risico is berekend op de volgende manier: OR =  (A/B) / (C/D). Het relatief risico geeft een preventief effect weer voor papegaaien die met de hand zijn grootgebracht met gezondheids, gedrag- en welzijnsproblemen.   

Tabel 6. Berekening Relatief Risico

II. Self-plucking parrot on the mend in foster home
Een met de hand opgevoede Afrikaanse grijze baby papegaai is zwaar beschadigd naar een papegaaienopvang gebracht. De eigenaar heeft de papegaai leren praten en jarenlang geknuffeld. Verenplukken was een bezigheid wat de papegaai dagelijks deed. De eigenaar besloot uiteindelijk om de papegaai onder te brengen in een volière bij zijn soortgenoten. De papegaai was nog nooit in contact geweest met andere vogels en bevond zich in een situatie die hij niet begreep. Hij moest concurreren om voedsel en ruimte. De papegaai begon met ernstig verenplukken en beschadigde zijn eigen vleugels tot op het vlees. Papegaaien die met de hand zijn opgefokt zijn voor altijd gebonden aan de eigenaar. Zij kunnen zich niet redden in de natuurlijke wereld waar het dier nooit heeft geleerd om te gaan met soortgenoten (Mitchell, 2012). 

Muriel, the African Grey parrot, is in a protective collar to prevent herself from further self-mutilation.

Ik wil Sanne van Aken bedanken dat ze haar werk aan ons dagboek laat lezen.


KORSTMOS  IS EEN SLUIPEND GIF IN DE VOLIERE 
Coeck Simonne

Mei 2012: Een lutino rosé kaketoe pop en split man hadden 4 bevruchte eieren. De pop broedde er de vorige jaren twee uit en die jongen voedde ze ook. Dit jaar echter werden ze alle vier uitgebroed en de jongen werden gevoed. Dat was een hele klus. De man bracht eivoer en zaad naar zijn pop en buiten zocht hij maagkiezel. Hij pikte niet enkel de kiezels maar at ook korstmos dat in de buurt stond. We vonden eerst drie jongen dood in de nestkast. Het kleinste leefde nog. Nadien vertoonde de pop verlammingsverschijnselen, ze keek wazig en had verkrampte poten en een half uur later was ze dood. Ook de man had dezelfde symptomen en stierf een uur later. Het vierde jong werd in de opfokkast gezet.
Gedurende drie dagen had die zwarte ontlasting maar hij of zij hield stand en wordt stilaan een flinke kaketoe(foto onder) 

Je ziet jouw vogels sterven en je weet niet wat er aan de hand is: dat wens je niemand toe. Ik nam contact op met de dierenarts en gaf per telefoon de symptomen door. Hij concludeerde onmiddellijk: Vergiftiging Hij vroeg me of er soms korstmos in de volière groeide en vertelde me dat dit mos super-giftig is. De vogels werden onderzocht: de maag werd opengesneden en bevatte een heleboel mosstukjes. De volières werden allemaal geïnspecteerd en alle mos werd weggehaald. De grond werd behandeld met een azijnoplossing waardoor de mos afsterft (1 liter azijn op 8 liter water). Ik hoop dat mijn ervaring  misschien een belletje doet rinkelen bij andere kwekers en dat de volières  regelmatig nagekeken worden. EEN VERWITTIGD MAN IS  ER TWEE WAARD.
Meer Info Korstmossen (of lichenen) zijn de innige mutualistische symbiose van twee verschillende typen van organismen: een schimmel en een groenwier of een blauwalg (Cyanobacteria). Soms zijn deze zo sterk met elkaar verbonden dat ze buiten het samenwerkingsverband geen overlevingsmogelijkheid bezitten (bron Wikipedia, NL).
http://nl.wikipedia.org/wiki/Korstmos
© Coeck Simonne

Dank je wel Simonne door dit belangrijk nieuws te delen help je veel mensen en vogels.. 

© Patricia.

Vriendelijke Groetjes,

Ed en Thiely de Moor
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
www.akala.nl 

Alles over goede voeding  www.birdfood.nl 
PDD Research Fonds  www.pddfonds.com
Bird- Symposium www.birdsymposium.nl 

Boek:
Papegaaien van A tot Z
Te koop bij  www.birdfood.nl

Foto en tekst @ Fam de Moor
Gebruikt u foto's, film en/of teksten: Vraag dan eerst toestemming.
Foto’s en tekst van andere worden met toestemming gebruikt in ons dagboek, en in dagboek-archief opgeslagen voor hergebruik. 
Onze dank hier voor.