Ze is 9 weken en weegt 389 gram. Haar naam is Isala, en ik ben dol op haar.

Het is 2 juni en de mannen zijn beidde naar huis Isala is alleen. De uitslagen zijn binnen ze is gezond. Maar ze kreeg wel visite vandaag. Want Tineke en Ron kwamen kijken en ze waren opslag verlieft. Isala blijft Isala met bijnaam moppie. Het gaat goed in de grote kooi. Isala komt vaker uit haar box. Ze klimt en valt. Ze moet nog veel leren. Ze eet fruit en trost gierst. Ze speelt en heeft interactie met Pino.

En dat is maar goed ook want Pino heeft dat wel nodig, hij is op dit moment veel te dik. Ik had hem gesproeid en verschoot toen ik zijn blote huid zag. En het VET. Ik weeg hem regelmatig en gewicht is goed ,hij weegt gram. Maar dat zegt niet altijd alles zie ik nu. Doordat hij “weigert pellets “ te eten , had ik dit opgegeven. Hij at zaden ( te vet) fruit en groenten en ik denk iets te veel noot. Ik denk  dat we hem onbewust te veel “verwennen”. En dat is “verkeerd”. En dat is vanaf vandaag afgelopen. Ik moet hem geheel overzetten op de pellets  ,want een dikke vogel word ziek. Naast de pellet ga ik hem meer zacht voer geven 50% van zijn dieet , ei voer en een zaden dag . En naast voeding verplichte interactie (f). Ik geef hem naast de pellets ook het nieuwe welness voer van birdfood. ( Veel kruiden en specerijen speciaal voor vogels) En meer fruit en groenten. Het nieuwe voer kan ik puur geven of door eivoer mengen. Ik geef nu dagelijks 1 eetlepel. Ik voeg een foto bij van Pino.

Isala: Ze is erg lief, ik train haar en dat veranderd haar gedrag. De popjes haal ik met 4 of 5 weken uit. Ik denk dat dit andere popjes geeft. Ze wennen aan van alles en iedereen ,kinderen ,dieren en aan mensen. Ik hoor ook weinig over problemen in de huiskamer van popjes het geeft alleen maar voordelen. Zodra de popjes  op de stok zitten, begin ik met de training. En ik blijf ze trainen. Isala is makkelijk. Ze is dan wel nu zonder Echo en Kaya, maar ze is altijd bezig. Ze krijgt nu 2 x daags een voeding uit de hand (scenic weaning jumbo pellets)

Isala is best speciaal ,ze is zo anders dan de andere .Veel dons ! Ze heeft meer variatie in haar kleuren en haar oog ring is al snel blauw. Haar snaveltje was al snel zwart ,maar daar in tegen heeft ze wat meer moeite met haar bevedering op haar kopje. Kan zijn dat moeders daar te fel heeft gepoetst. Dat had al rood moeten zijn maar dat is in ontwikkeling. En word met de dag roder. Ze is eigenwijs, roept me nu al als ik tegen haar praat en ze geeft antwoord met een zacht geluidje. Ze is al uit haar box geklommen. Ik zet haar nog terug, straks zal ze wel echt op de rand gaan zitten en uit haar box blijven. Leuk dit ieder moment van de dag te mogen mee maken en nog leuker is dat het iedere keer net even anders is. © 

Niets is belangrijker dan onderzoek en daarom hebben we mee gewerkt aan Een scriptie over papegaaiachtige. Van Sanne van Aken. Ik zal enkele dagboeken besteden aan haar scriptie en met u delen met toestemming van Sanne van Aken.

Haar doel is om verder onderzoek te gaan doen naar de risicofactoren die tot gezondheids- en welzijnsproblemen leiden bij in huis gehouden papegaaien. Ze wilde  zich vooral richten op papegaaienkwekers. Want men schaft snel een papegaaiachtige aan zonder enige kennis. Dit is niet bevorderlijk voor het welzijn van deze dieren. Haar vraag aan ons was “kunt u mij helpen aan relevante literatuur over onderstaand onderwerp”  Daarbij wilde ze  graag relevante informatie ontvangen die wij haar  konden aanbieden over dit onderwerp.

De Onderzoeksvraag was :  “Wat zijn de risicofactoren die tot gezondheids- en welzijnsproblemen leiden bij in huis gehouden papegaaien?”  

1. In hoeverre heeft de manier van grootbrengen (met de hand of natuurlijk) invloed op het gedrag van een papegaai?
2. Hoe leren papegaaien?
3. Waar worden de in huis gehouden papegaaien aangeschaft?
4. Op welk moment ontstaan gedrag- en welzijnsproblemen, voor of na de aanschaf van een papegaai?
5. Op welke wijze zijn/worden consumenten geïnformeerd bij de aanschaf van een papegaai?
6. Wat is de reden dat kwekers en papegaaieneigenaren over onvoldoende kennis beschikken op het gebied van papegaaien?
7. Welke manier van beeldvorming heeft invloed op de consument betreft de aankoop van een papegaai?
8. Waar zou voorlichting aangeboden moeten worden?
9. Wat motiveert de consument om een papegaai aan te schaffen?      

Sanne van Aken heeft dit alles in haar scriptie verwerkt en heeft een goed cijfer gekregen. Omdat wij mee gewerkt hebben aan dit onderzoek heb ik haar gevraagd of we haar scriptie mogen plaatsen in ons dagboek  Dus met haar toestemming in delen “Wat zijn de risicofactoren die tot gezondheids- en welzijnsproblemen leiden bij in huis gehouden papegaaien?”. 
Opleiding : CAH Dier- en gezondheidszorg Afstudeerscriptie Datum: 24 april 2012

Voorwoord
Dit onderzoeksrapport voor de overheid is geschreven in het kader van de gezondheid, het gedrag en het welzijn van met de hand grootgebrachte papegaaien, waarbij het streven is dat mensen en papegaaien duurzaam met elkaar kunnen samen leven.
De afgelopen jaren is het aantal met de hand grootgebrachte papegaaien sterk toegenomen in Nederland. Deze stijging is onder meer toe te schrijven aan commerciële belangen. Daarnaast is alle import van papegaaien naar Europa verboden tenzij het gaat om gekweekte vogels met een vaste voetring. Het percentage papegaaien dat op een natuurlijke wijze wordt grootgebracht in Nederland is gering.
Er is nog altijd veel onwetendheid over de risicofactoren van handopfok bij papegaaien. Het is onduidelijk of handopfok van papegaaien een mogelijk risicofactor is, dat kan leiden tot gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen bij papegaaien. 
In dit rapport wordt een advies gegeven aangaande diverse opfokmethoden van papegaaien. Het adviesrapport is primair bedoeld voor de overheid. Tevens kan dit adviesrapport worden gehanteerd als leidraad voor dierenartspraktijken (specialisatie vogels), papegaaienkwekerijen, papegaaienorganisaties en andere belanghebbenden. De omschreven adviezen kunnen leiden tot een meer betrouwbare inschatting van het ontstaan van gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen bij papegaaien. 
Het onderzoek is uitgevoerd en geformuleerd door Sanne van Aken, student dier- en gezondheidszorg aan de Christelijke Agrarische Hogeschool te Dronten. 
Mijn dank gaat uit naar drs. J. Hooimeijer, vogeldierenarts, papegaaiengedragstherapeut en wetenschappelijk onderzoeker. Drs. Y. van Zeeland, master in Veterinary Research en dierenarts. Winny Weinbeck, voorzitter van Pakara, bond voor liefhebbers, houders en kwekers van papegaaien, kaketoes en ara's. Graag wil ik ook mijn dank uitspreken aan de heer J. Cools, de heer Ed en mevrouw Thiely de Moor, de heer W. Haverhals, de heer M. van der Plas en de heer Roelant en mevrouw Grace van Cityparrots voor de waardevolle adviezen en informatie die ik heb verkregen. Paola Metman, docent aan de CAH Dronten, wil ik tevens bedanken voor haar begeleiding tijdens het schrijven van dit onderzoeksrapport. Douwe Algra, epidemioloog en docent aan de CAH Dronten, heeft ook een noemenswaardige bijdrage geleverd aan de totstandkoming van dit rapport. Ten slotte wil ik alle dierenartspraktijken en papegaaienorganisaties bedanken voor het leveren van essentiële informatie voor het uitvoeren van dit onderzoek. 
Arnhem, april 2012 - Niets uit dit rapport mag worden gekopieerd, verspreid of gebruikt zonder toestemming van de auteur.

 @Do

Samenvatting
Het aantal in gevangenschap gehouden papegaaien wordt in Nederland geschat op 300.000 tot 600.000 vogels. De afgelopen jaren is het aantal met de hand grootgebrachte papegaaien sterk toegenomen in Nederland. In de praktijk worden papegaaien grootgebracht aan de hand van natuurlijke opfok, handopfok vanuit het ei, handopfok vanaf zes weken en door middel van co-ouderschap. 

Deze studie wijst uit in hoeverre handopfok als mogelijk risicofactor kan worden gerekend voor gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen bij individueel in huis gehouden papegaaien.

Hiervoor is zowel nationale als internationale literatuur nageslagen. Daarnaast is er een kleinschalig eigen onderzoek uitgevoerd naar gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen bij met de hand grootgebrachte papegaaien en papegaaien die door de ouderparen zijn grootgebracht. De gegevens voortkomend uit het onderzoek zijn geanalyseerd met behulp van het programma SPSS. Met de 1-propZinterval is een betrouwbaarheidsinterval berekend, gebaseerd op het aantal met de hand grootgebrachte papegaaien die gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen hebben. Aan de hand van de chi-kwadraat toets is berekend of handopfok een significant risicofactor is voor gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen. Daarnaast is er ook een relatief risico berekend, hierbij is onderzocht of papegaaien die met de hand zijn grootgebracht meer kans hebben op het ontwikkelen van gezondheids, gedrag- en welzijnsproblemen dan papegaaien die door de ouderparen zijn grootgebracht. Het totaal aantal papegaaien, behandeld aan gedrags- en/of welzijnsproblemen, bij diverse dierenartsen heeft aangetoond dat handopfok als risicofactor kan worden gezien voor het ontstaan van gezondheids,- gedrags- en welzijnsproblemen (P=<0,05). Dit kan niet voor waar worden aangenomen, aangezien de steekproefopname te klein was.

Uit dit onderzoeksrapport is gebleken dat de kweekmethode invloed heeft op het gedrag, de gezondheid en het welzijn van papegaaien. Gekeken naar alle resultaten kan worden geconcludeerd dat het nog niet duidelijk is of gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen minder vaak voorkomen bij individueel, in huis gehouden papegaaien, die door de ouderparen zijn grootgebracht. Er zijn wel sterke aanwijzigen, maar voordat deze bevestigt mogen worden zullen er nieuwe onderzoeken moeten worden uitgevoerd. Papegaaien die met de hand zijn grootgebracht hebben problemen, toch kan er niet duidelijk worden bevestigd dat dit een risicofactor is wat alleen voorkomt bij handopfok. 

Toch leert een baby papegaai in de eerste weken ontzettend veel van zijn ouders en soortgenoten. Wanneer een babypapegaai opgroeit bij zijn eigen ouders en nestgenoten, leert hij om te gaan met conflictsituaties en angst. Voorgenoemde vaardigheden stellen een babypapegaai in staat om zich als een papegaai te gedragen.

Om in het belang van baby papegaaien en ouderparen een conclusie te trekken verdient het de aanbeveling om baby papegaaien, bestemd voor de huiskamer, door middel van co-ouderschap groot te brengen. Onderzoek heeft aangetoond dat co-ouderschap voor minder stress zorgt bij Amazone papegaaien. Zij reageerden minder op stress dan baby papegaaien die door de ouders zijn grootgebracht (P=<0,05). 

Aanbevolen wordt om op het gebied van handopfok van papegaaien, een wetgeving toe te passen in Europees verband. Geadviseerd wordt om in de wet per soort vast te stellen wat de minimumleeftijd is voor het scheiden van baby papegaaien van de ouderparen en soortgenoten. Dit is voor de socialisatie en het aanleren van soortspecifiek gedrag essentieel. 

Tot slot wordt er geadviseerd om verder wetenschappelijk onderzoek te doen naar gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen bij de volgende drie groepen papegaaien: Met de hand grootgebrachte papegaaien, papegaaien opgefokt door middel van co-ouderschap, en papegaaien die zijn grootgebracht door de ouderparen. Daarbij moeten deze drie groepen papegaaien hetzelfde worden gevoerd, verzorgd en gehuisvest. In hoofdstuk zes is duidelijk geformuleerd hoe dit onderzoek eruit zou moeten zien. 

1. Inleiding 
Dierenwelzijn en gedrag
De aandacht voor dierenwelzijn is niet nieuw en enkel van de afgelopen tijd. Zowel de samenleving, maatschappelijke organisaties, het bedrijfsleven als de overheid zijn hier al decennia mee bezig (Verburg, 2007). Dierenwelzijn is een begrip waarbij wordt gekeken naar diergezondheid en hoe dieren zich voelen (Brambell Committee, 1965; De Jonge en Goewie, 2000). Een goed dierenwelzijn bestaat uit de vijf vrijheden zoals geformuleerd door Brambell (1965). De lichamelijke gesteldheid van dieren is een belangrijk onderdeel van dierenwelzijn. Voorgenoemde kan verslechteren door onder andere pijn, lijden of blijvend ongerief (hinder) (Ruis en Pinxterhuis, 2007). Ook de aanwezigheid van stress kan resulteren in onaangepast gedrag (Zeeland et al., 2009). Het gedrag van een dier laat zien hoe dieren hun omgeving ervaren. Aan de hand van het gedrag dat het dier vertoont kan men het welzijn van het dier beoordelen (Ruis en Pinxterhuis, 2007). 

Inprenting
Wanneer een papegaaiachtige heeft geleerd tot welke soort hij behoort, zal hij dit voor de rest van zijn leven onthouden, hierbij is sprake van inprenting (leerproces bij jonge dieren). De meest bekende vorm van inprenting speelt zich af in de periode waarin het jonge dier de karakteristieken leert van de ouders en daarmee van soortgenoten (Burkhardt, 2005). Dankzij deze inprenting herkent het dier op oudere leeftijd andere papegaaien als soortgenoten. Dat is met name belangrijk in de periode dat de dieren volwassen en geslachtsrijp worden. Sociale kennis, vaardigheden en overleven zijn bij papegaaien onlosmakelijk met elkaar verbonden. Als er in deze gevoelige periode een verkeerde inprenting heeft plaatsgevonden, zoals meestal gebeurt wanneer het kuiken te vroeg van ouders en nestgenoten wordt weggehaald, kunnen de dieren later gedragsproblemen ontwikkelen (Blanchard, 2000).  

Ouderschap
Papegaaiachtigen moeten in de vrije natuur door de ouders gevoerd worden om te overleven, de grotere papegaaiachtigen worden tot een leeftijd van zestien weken door hun ouders gevoerd. Jongen leren ondermeer van de ouders hoe te foerageren (het zoeken en vinden van eten), de veren te verzorgen en sociaal te zijn met soortgenoten (Wilson et al., 2005). 

Gevangenschap
In het wild zijn papegaaien meestal sociaal en leven samen met anderen. Grijze roodstaart papegaaien leven in grote groepen, terwijl vele amazone papegaaien- en ara soorten in koppels leven. De grijze roodstaart papegaai is één van de meest frequent gehouden papegaaiensoorten en is een zeer sociaal levend dier. Ook jonge dieren leven in groepsverband (Wilson et al., 2005). In gevangenschap worden papegaaien vaak individueel in een kooi gehuisvest. Mogelijk kunnen papegaaien dan gedragsproblemen ontwikkelen. Deze kunnen vele vormen aannemen, zoals bijten, krijsen en zelfverminking (Luescher, 2006). Papegaaien in gevangenschap ervaren duidelijke verschillen in omgeving en milieu, in vergelijking met hun wilde soortgenoten (Rozek et al., 2010). 

Ziekten
Gekweekte vogels in gevangenschap zijn vermoedelijk kwetsbaarder voor besmettelijke ziekten.  Dit komt doordat er in gevangenschap geen natuurlijke selectie plaatsvindt, met als gevolg dat ook de zwakkere dieren overleven (Sant et al., 1997). In de toekomst wordt verwacht dat er steeds meer niet-infectieuze en erfelijke aandoeningen optreden (Meade, 1998). 

Met de hand grootbrengen van jonge papegaaien
Veertig jaar geleden werden jonge papegaaien met de hand grootgebracht. Dit had als reden dat de ouders eigen eieren niet wilden uitbroeden of de jongen niet wilden voeren en verzorgen. Ook komt het voor dat de ouders de jonge papegaaien beschadigden. De jonge vogels werden uit noodzaak bij de ouders weggehaald en met de hand grootgebracht. Bij vogelspecialisten is hierdoor de kennis en ervaring met het grootbrengen van jonge papegaaien tot een hoog niveau gestegen en zijn er goede voedingen ontwikkeld. Veel kweekkoppels bleken na een korte periode opnieuw eieren te gaan leggen nadat de eieren of jongen bij de ouders weg waren gehaald. Voor kwekers werd dit een reden om jongen met de hand groot te brengen omdat daarmee het aantal gekweekte vogels groter werd. Tegenwoordig worden papegaaien gebruikt als handelsproduct. Het kweken van jonge papegaaien wordt steeds meer bepaald door de commerciële belangen die daaraan verbonden zijn (Hooimeijer, 2011).

Socialisatie
Er zijn sterke vermoedens dat als een jong dier te vroeg bij de moeder wordt weggehaald, dit tot gedragsproblemen en aanpassingsproblemen zal leiden vanwege een ontwikkelingsstoornis in de hersenen (Hooimeijer, 2003). In de praktijk worden papegaaien zeer frequent met de hand opgefokt. In tabel 1 laten cijfers een sterke verschuiving naar de toename van handopfok zien (Munkes et al., 2008). Dit leidt vermoedelijk tot medische en psychische klachten bij de papegaai (Aengus et al.,1999; Collette et al., 2000). 

Tabel 1. Toename handopfok van papegaaien 2003/2006.

Vogeldierenartsen
Dierenartsen worden geregeld geconfronteerd met problemen die vermoedelijk ontstaan tijdens de periode van handopfok. Dit is dan ook de reden waarom vogeldierenartsen het standpunt hebben ingenomen dat papegaaien niet met de hand grootgebracht moeten worden, tenzij de desbetreffende persoon deskundig is (Anderson, 2012). De manier van opfokken is van groot belang om problemen te voorkomen (Leuscher en Sheehan, 2005). 

Handopfok als mogelijk risicofactor van gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen
Papegaaien worden de vergeten dieren in Nederland genoemd. Er staat in geen enkele wet omschreven wat een goed welzijn voor papegaaien betekent (Hooimeijer, 2011). Daarbij is er nog altijd veel onwetendheid over handopfok van papegaaien bij dierenartsen, kwekers van papegaaien en eigenaren (Hooimeijer, 2001). Het is vooralsnog onduidelijk of de handopfok van papegaaien als mogelijk risicofactor kan worden gerekend voor het ontstaan van gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen, gedurende het leven van een in huis gehouden papegaai.

Onderzoeksvraag
“Welke opfokmethode kan het beste worden toegepast, bij een individueel in huis gehouden papegaai, waarbij zo min mogelijk gezondheids-, gedrags- en/of welzijnsproblemen ontstaan?” 

Deelvragen

1. Wat wordt verstaan onder natuurlijk gedrag van een papegaai?
2. Op welke wijze vindt de natuurlijke opfok van een papegaai plaats?
3. Op welke manieren worden papegaaien met de hand opgevoed?
4. Wat wordt verstaan onder een gezondheids-, gedrags- en welzijnsprobleem?
5. In hoeverre heeft de manier van grootbrengen (met de hand of natuurlijk) invloed op het gedrag, gezondheid en welzijn van een papegaai?
6. Op welke wijze is er een significant verband aantoonbaar dat gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen vaker voorkomen bij papegaaien die met de hand zijn grootgebracht? 

Hypothese
De hypothese voor het onderzoek luidt: Er wordt verwacht dat gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen significant vaker voorkomen bij papegaaien die met de hand zijn grootgebracht in vergelijking met papegaaien die door de ouderparen of door middel van co-ouderschap zijn grootgebracht. 

1.1 Relevantie 
De populatie van het aantal papegaaieneigenaren wordt steeds groter. Desondanks zijn er geen wettelijke maatregelen getroffen betreft het kweken van papegaaien.Papegaaien die met de hand worden opgefokt krijgen geen kans om natuurlijk gedrag te leren, waardoor ze later niet weten hoe ze zich als papegaai moeten gedragen. Vermoedelijk maakt dit inbreuk op de gezondheid en levensverwachting van een papegaai. Ook de ouderdieren krijgen te maken met de nadelige gevolgen van het negeren van de behoefte aan en de noodzaak tot ouder-kind banden. Alles wat voor papegaaien natuurlijk is, wordt ze ontzegd. Handopfok is niet noodzakelijk om jonge vogels groot te brengen, dit heeft vooral commerciële motieven. Om aan de vraag te kunnen voldoen blijven kwekers papegaaien met de hand grootbrengen.Het doel van deze scriptie is het aantonen dat handopgefokte papegaaien significant vaker gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen hebben dan papegaaien die door de ouderparen zijn grootgebracht. Hiervoor zullen diverse opfokmethodes bij papegaaien worden onderzocht, die als mogelijk risicofactor kunnen worden gezien bij het ontstaan van gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen. Op grond van wetenschappelijke literatuur zal er een advies worden uitgebracht aan de beleidsmakers van de overheid. Het eindproduct dat zal voortkomen uit dit onderzoek betreft een advies over welke opfokmethode het beste kan worden gehanteerd bij papegaaien, wat leidt tot zo min mogelijk gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen. Hierbij zal hoofdzakelijk de betrouwbaarheid van de methode een doorslaggevende rol spelen. Tevens zal worden geconcludeerd of het haalbaar is om het gegeven advies door te voeren en te hanteren in Nederland. 

1.2 Afbakening 
Definitie risicofactorEen risicofactor is een factor die aangeeft hoeveel risico er bestaat, hoeveel kans er is dat er gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen optreden bij papegaaien die met de hand zijn opgefokt (Weijnen, 2005). In dit onderzoek zal worden onderzocht of er significant vaker problemen optreden bij papegaaien die met de hand zijn grootgebracht in vergelijking met papegaaien die door de ouderparen zijn grootgebracht.
Mogelijke risicofactorenMogelijke risicofactoren voor het ontstaan van gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen bij een individueel gehouden papegaai kunnen zijn: Handopfok, ongeschikte huisvesting, onjuiste verzorging, gebrek aan verrijking, onvolledige voeding, blootstelling aan giftige stoffen, verkeerde opstelling van de kooi, gebrek aan beweging, verveling als gevolg van onvoldoende stimulering, een stressvolle omgeving, een regime wat niet bij het natuurlijke ritme van de vogel past en onvoldoende aandacht (Gubbels, 2010). In deze scriptie zal onderzoek worden verricht naar handopfok als mogelijk risicofactor. Naar alle overige risicofactoren zal geen onderzoek worden verricht. PapegaaiensoortenDit onderzoek zal worden uitgevoerd bij meerdere papegaaiensoorten met de reden dat er weinig concrete informatie beschikbaar is betreffende handopfok bij papegaaien. Tevens zal hierdoor de doelgroep niet worden beperkt. HuisvestingIn dit onderzoek wordt onder een ‘in huis gehouden papegaai’ verstaan:

• 1 volwassen papegaai;
• Gehuisvest in een kooi;
• Binnen in huis;
• Bij particuliere eigenaren.

1.3 Materiaal en methode
Alvorens een antwoord te verkrijgen op de vraag, in hoeverre het met de hand grootbrengen van een papegaai als mogelijk risicofactor kan worden aangemerkt voor het ontstaan van gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen bij een in huis gehouden papegaai, is verschillende relevante informatie noodzakelijk. Hiervoor is een screening uitgevoerd naar zowel nationale als internationale literatuur omtrent handopfok bij papegaaien. DierenartsenBinnen deze scriptie zijn er diverse vogelspecialisten benaderd om cijfers te achterhalen op het gebied van handopfok van papegaaien, gekeken naar gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen. Aan de hand van deze cijfers is er een kleinschalig eigen onderzoek uitgevoerd. Het doel van dit eigen onderzoek is het onderzoeken in hoeverre gezondheids-, gedrags- en welzijnproblemen significant vaker voorkomen bij papegaaien die met de hand zijn grootgebracht in vergelijking met papegaaien die op een natuurlijke wijze zijn grootgebracht. Diverse dierenartsen hebben aangegeven hoeveel papegaaien zij per jaar behandelen, hoeveel papegaaien gedrags- en welzijnsproblemen ondervinden en tot slot hoeveel papegaaien met de hand zijn grootgebracht en gedrags- en welzijnsproblemen ondervinden. Er is niet nader omschreven wat er onder een gedragsprobleem valt en wat er onder een welzijnsprobleem valt. Dit is overgelaten aan het inzicht van de dierenartsen. Verenplukken, bijten, schreeuwen en het opgeven van eten zijn voorbeelden van gedragsproblemen. Het niet kunnen uitvoeren van één van de vijf vrijheden van Brambell (1965) zijn problemen die het welzijn van papegaaien aantasten. 

1.4 Leeswijzer 
In deze leeswijzer wordt een overzicht gegeven van de opbouw van dit onderzoeksrapport. In hoofdstuk twee is de achtergrondinformatie van papegaaiachtigen, waaronder het natuurlijke gedrag en de communicatie, kort beschreven. De diverse opfokmethodes van papegaaiachtigen komen in hoofdstuk drie aan bod. In hoofdstuk vier zijn de algemene gezondheids-, gedrags- en welzijnsproblemen bij papegaaiachtigen beschreven. Op grond van zowel nationale als internationale literatuur en een kleinschalig eigen onderzoek zijn in hoofdstuk vijf de resultaten van dit onderzoek uitgewerkt. In hoofdstuk zes worden de resultaten vergeleken met bevindingen uit de literatuur en wordt er gediscussieerd over het zelf uitgevoerde onderzoek. In hoofdstuk zeven worden de conclusies gegeven die voortkomen uit dit rapport en diverse aanbevelingen worden gedaan in hoofdstuk acht. Ten slotte is er na de weergave van de literatuurlijst een bijlage toegevoegd.

“De papegaaien - Gedragstherapeuten aan het woord “. 

Ik zal me nog even voorstellen voor degene die mij nog niet kennen; Ik ben Jeroen Cools en net als mijn collega's in deze column sinds eind 2011 gediplomeerd gedragstherapeut voor papegaaien.
Ik ben sinds mijn geboorte zo'n beetje al een dierenliefhebber en heb zelf een ruime collectie met dieren thuis! Qua vogels gaat mijn interesse uit naar vooral kraaiachtigen en natuurlijk de kromsnavels! Sinds 2004 heb ik mijn ara's en ben me in die periode gaan verdiepen in het gedrag van papegaaien en parkieten. Graag wou ik meer weten over hoe en waarom mijn vogels reageerde op bepaalde prikkels en deze vraag naar kennis is uiteindelijk doorgegroeid tot de opleiding gedragstherapeut voor papegaaien. Ik ben momenteel als gedragstherapeut aangesloten bij Dierenkliniek de Langstraat te Waalwijk. Verder ben ik ook bezig, om met mijn collectie bijzondere dieren, educatie te geven op scholen over de wat minder bekende diersoorten. Zo ben ik uiteindelijk van mijn hobby ook mijn werk aan het maken!

Zoals Iris van Balen in vorige column al vertelde, is het belangrijk om eerst langs een goede vogelarts te gaan om een eventuele medische oorzaak uit te sluiten voor het "probleemgedrag" van uw vogel. Is de vogel medisch geheel in orde, dan pas kijken we verder naar het gedrag!  

Een belangrijk punt wat is veel tegen kom bij "probleemgedragingen" wordt omschreven met de term antropomorfisme en daar wil ik het deze keer in de column over hebben. 

Antropomorfisme is: het toeschrijven van menselijke eigenschappen en/of waardeoordelen aan niet menselijke wezens (bv. dieren) of objecten.

In ons geval dus bij de papegaai! Veel problemen bij het houden van papegaaien ontstaan hierdoor! 
Wij zien onze vogels (en andere huisdieren) als onderdeel van het gezin. Hier is helemaal niets mis mee, als je maar wel blijft onthouden dat uw vogel toch echt een vogel is en we hem of haar ook als vogel blijven behandelen, met alle daarbij in het wild behorende gedragingen van uw vogel!  Een vogel handelt uit instinct en ervaring, ze leven niet in de toekomst maar leven naar wat ze hebben meegemaakt in het verleden en wat ze op dit moment mee maken. Omdat ze de toekomst nog niet gepland hebben is het voor ons gedragstherapeuten mogelijk toekomstig gedrag van de papegaai te beïnvloeden.

Het is niet zo dat uw papegaai u bijvoorbeeld haat om de een of andere reden. Karaktereigenschappen die wij als mens kennen, zoals bijvoorbeeld jaloezie, haat, trots, wraak, etc. zijn voor vogels niet van toepassing en het toekennen van deze eigenschappen aan uw vogel kunnen juist een probleemgedrag veroorzaken of een oplossing van een probleemgedrag in de weg staan! Laat daarom uw vogel ook vogel zijn en kijk naar hun gedrag in de natuur om een beter begrip te krijgen waarom de papegaai doet wat hij of zij altijd doet! 
Jeroen Cools © www.papegaaiengedrag.nl  www.dierendemo.nl

Op zondag 3 juni vierde het Papegaaienpark haar 25 jarig bestaan.
Wij zijn deze dag gaan kijken, want 25 jaar is toch een mijlpaal. En wij Ed en Ik zijn al ver voor deze 25 jaar interactie met N.O.P. Want daar ligt natuurlijk een periode, geschiedenis  aan vooraf. Up en downs maakte we mee ,maar bleven wel trouw aan het gevoel op te komen voor de vogels. In deze 25 jaar  is er zoveel gebeurd en wat voorop staat is toch wel dat het een pracht park is geworden. Met diverse leuke activiteiten was er een groot feest voor iedereen. Wij hadden om 17.00 uur een BBQ en daar vertelde Martin van Hees wat de toekomst brengt. Voorlopig blijft N.O.P waar het is. Plannen die nog wel 5 jaar kunnen duren worden gemaakt . De stichting N.O.P zal ook blijven bestaan ,zo zegt hij. Hij vertelde ,dat hij had nooit verwacht dat hij een “ speciaal gevoel ”zou krijgen met het park en de papegaaien.

Laten we hopen dat dit de drijfveer word voor de toekomst “het beste voor de vogels”.  Ik heb geen glazen bol, maar hoop doet leven.

Na de BBQ was er de avond wandeling door het park .Samen met o.a de hoofd dierverzorgster Esther liepen we door het park Veel vogels weten precies wie Esther is en komen naar haar toe, ze weet over iedere vogel wat te vertellen en kan ze bijna allemaal bij naam. Esther werkt al 7 jaar bij het N.O.P. En trots vertelde ze wat ze voor het N.O.P nog in petto heeft.  Vogels krijgen meer ruimte. Ze heeft een vernieuwde kijk op het houden van en de welzijn van de vogels in het park. Ze wil van alles veranderen. Die verschillen begin je nu ook te zien.

De stichting heeft al onze steun nodig om dit te realiseren. Het park zag er vandaag op en top uit en men had met man en macht gewerkt om deze dag tot een succes te maken. Aan de vrijwilligers zal het niet liggen . We sluiten deze dag af met een goed gevoel. Er is een toekomst voor het N.O.P zo lijkt het. Zelf hoop ik dat het park blijft waar het is en de dieren goed verzorgt worden gaan we er graag heen. In de toekomst kijken is moeilijk, maar er is een team die zich er voor inzet. En dat zie je.

Daarom hebben we besloten als Bird Symposium team dat we  volgend jaar hier ons  4de Bird Symposium houden ,omdat het toch een schitterende locatie is. 

26 Mei 2013           www.birdsymposium.nl

Chris Bira en Susan Hillard take there macaws to fly in  Utha.    http://www.youtube.com/watch?v=hD4w_5-LRpw

Vriendelijke Groetjes,

Ed en Thiely de Moor
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
www.akala.nl

Alles over goede voeding  www.birdfood.nl
PDD Research Fonds  www.pddfonds.com
Bird- Symposium www.birdsymposium.nl

Boek:
Papegaaien van A tot Z
Te koop bij  www.birdfood.nl

Foto en tekst @ Fam de Moor
Gebruikt u foto's, film en/of teksten: Vraag dan eerst toestemming.
Foto’s en tekst van andere worden met toestemming gebruikt in ons dagboek, en in dagboek-archief opgeslagen voor hergebruik. 
Onze dank hier voor.