Kleurige speeltjes uit de dierenwinkel niet genoeg

Bij als huisdier gehouden papegaaien is verenplukken een veelvuldig voorkomend probleem. Tien tot vijftien procent van de kromsnavels heeft er last van, sommigen plukken zichzelf compleet kaal. Yvonne van Zeeland, specialist Vogelgeneeskunde bij de Universiteitskliniek voor Gezelschapsdieren, keek naar de omstandigheden waaronder papegaaien de snavel in hun verenkleed zetten. “Een belangrijke oorzaak is dat papegaaien vaak te weinig gestimuleerd worden om natuurlijk gedrag te vertonen. Bijvoorbeeld in het zelf bij elkaar scharrelen van hun maaltijd, waar ze in het wild wel acht uur per dag mee bezig zijn. Veel papegaaien willen graag wérken voor hun voer, dus moet je ze een uitdaging geven in de vorm van voerpuzzels en andere ‘hindernissen’. Een paar kleurige speeltjes vinden ze gewoon niet interessant genoeg.”

Om erachter te komen of papegaaien willen werken voor hun voer, gaf Yvonne van Zeeland aan papegaaien de keuze uit een voerbakje of voerpuzzel (speelgoed waarin het voer verstopt wordt). “In het voerbakje waren ‘hapklare brokken’ voer aanwezig, direct klaar om op te eten. In de voerpuzzel was hetzelfde voer aanwezig, maar ditmaal verstopt, waardoor de papegaaien moesten werken om het voer te bemachtigen.” Gezonde papegaaien, die geen veren plukken, verkozen om te werken voor hun voedsel. Yvonne: “Ze peuterden hun brokjes liever uit een pijp met gaatjes, in plaats van het kant-en-klaar uit het bakje te pakken.”
Plukken in plaats van puzzelen

In tegenstelling tot gezonde papegaaien bleken de verenplukkende vogels juist vaker te kiezen voor de makkelijkste weg: zij aten meestal liever rechtstreeks uit het voerbakje en niet uit de puzzel. “Het lijkt er op dat bij deze vogels het verenplukken de rol van het bevredigende effect van het werken voor voer geheel heeft overgenomen. Die situatie is te vergelijken met mensen met een verslaving, waarbij door de verslaving veranderingen in de hersenen zijn opgetreden. Zo onnatuurlijk is het gedrag geworden, en om dat terug te draaien is meestal niet zo makkelijk. Het is dus belangrijk om dit stadium voor te zijn door de vogel te geven wat hij nodig heeft.”
Liever pittig

Een gezonde papegaai houdt dus wel van een pittige uitdaging. Om als eigenaar je vogel die uitdaging te bieden kan echter net zo uitdagend zijn. “In de gemiddelde dierenwinkel vind je met een beetje geluk misschien wel een paar speeltjes waar je voer in kunt verstoppen, maar zeker niet veel. Wil je je vogel meer kunnen bieden, dan moet je je fantasie gebruiken en zelf een voerpuzzel maken, of op zoek gaan naar (web)winkels die dit type voerspeelgoed verkopen. Dat biedt veel mogelijkheden, om je papegaai op de juiste wijze te stimuleren. Wij hebben elf vormen van voerverrijking getest en de meeste bleken daadwerkelijk de voedselzoektijd te verlengen. Papegaaien die moeten denken, zoeken, peuteren en knagen voor hun voer deden met deze speeltjes twee tot tweeënhalve keer zo lang over het eten. Dat verschaft ze de broodnodige mentale en fysieke uitdaging. Bovendien stimuleren de speeltjes het natuurlijke gedrag van de vogel. Wat wil je als papegaai nog meer?” Nou, nóg langer werken voor voer. “Daarom ontwikkelen wij nu manieren om de voedselzoektijd nog meer te verlengen” eindigt Yvonne van Zeeland.
Promotie

Yvonne van Zeeland heeft een master in Veterinary Research en is dierenarts aan de faculteit Diergeneeskunde in Utrecht. Niet alleen is ze erkend gedragstherapeut voor papegaaien, sinds kort is ze ook Europees erkend specialist Vogelgeneeskunde. Daarvan zijn er slechts vijf in Nederland. Op 21 juni promoveert ze op het onderwerp verenplukken bij grijze roodstaartpapegaaien met het onderzoek: The feather damaging Grey parrot: an analysis of its behaviour and needs. Tijdens haar onderzoek werkte ze met gezonde en verenplukkende grijze roodstaartpapegaaien. Thuis heeft ze een witkuifkaketoe.
Meer informatie

Marieke Veldman, communicatie faculteit Diergeneeskunde, Universiteit Utrecht
(030) 253 3430, Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
b.g.g. Persvoorlichting Universiteit Utrecht:
(030) 253 3550, Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Bron: http://www.uu.nl/faculty/veterinarymedicine/NL/Actueel/nieuwsfaculteit/Pages/persbericht_Roodstaartpapegaaien.aspx