We kwamen het op ons forum al tegen en zelf krijgen we er ook weer mee te maken dit voorjaar, het verven en texen. Het is niet echt een hobby voor de meeste van ons, maar het moet nu eenmaal gebeuren in ons verzorgde en luxe leventje. En dan komt telkens weer de vraag naar boven: is het gevaarlijk voor mijn papegaai?

Waar moet ik op letten? Is verf giftig? Kan ik de papegaai in dezelfde ruimte laten zitten? Moet ik hem afdekken? enz. Naar aanleiding van al die vragen, die ook wij hebben gesteld, zijn we op zoek gegaan naar informatie. Nu is er veel informatie te verkrijgen over de verf, hoe die gebruikt moet worden en hoe de mens er mee moet omgaan, maar over dieren, laat staan vogels, is er weinig tot niets te vinden. Dus hebben we de stoute schoenen aangetrokken en hebben we de fabrikant/distribiteur gebeld voor informatie.

Maar eerst wat achtergrondinformatie
Iedereen kent verf en verf bestaat al heel lang maar bijna niemand weet hoe gecompliceerd het chemische goedje nu eigenlijk is. Er is en wordt veel onderzoek gedaan naar verf omdat het een commercieel belangrijk produkt is (natuurlijk). En ook gezondheid bij het aanbrengen (arbo) is een heel belangrijke punt voor, met name, de beroepsschilder. Die hadden en sommige hebben te maken met de beruchte "schildersziekte" veroorzaakt door het te lang werken in ruimten gevuld met de dampen van de oplosmiddelen in de verf.Verf kan wel bestaan uit 20 tot 60 verschillende stoffen waarvan de meeste chemische stoffen zijn. Niet alle chemische stoffen zijn gevaarlijk, maar een aantal van de in verf verwerkte chemicaliën zijn zeer zeker giftig.De meeste verfsoorten bestaan uit dezelfde soort bestanddelen maar gebruiken soms wel anderes middelen hiervoor.

Kleurstoffen
Kleurstoffen, of wel pigmenten genoemd, zorgen ervoor dat de verf goed dekt en de ondergrond niet meer door de verflaag doorkomt. Tevens zorgt deze natuurlijk voor de kleur van de verf. Er zijn ook kleurstoffen die nog andere functies hebben in de verf zoals het voorkomen van roest.Vooral vroeger maar ook nu nog steeds worden sommige kleurstoffen gemaakt op basis van metalen. Ijzer en lood zijn een goed voorbeeld. Wie heeft er nu nog nooit gehoord van loodhoudende verf? Lekker giftig, voor iedereen en alles. Loodwit en loodmenie zijn van die schadelijke pigmenten die gelukkig bijna niet meer worden gebruikt. Je komt ze meestal alleen nog tegen bij verven voor speciale doeleinden en niet voor de consumentenmarkt.
Gelukkig zijn er ook pigmenten met als basis de koolstoffen. Dit zijn de "organische" kleurstoffen en zijn minder of zelfs niet schadelijk voor de gezondheid.

Vulstoffen
Deze stoffen zijn nodig om een glad geheel te verkrijgen. Zij zorgen ervoor dat kleine krasjes en putjes in de ondergrond worden gevuld en zo een spiegelglad geheel vormen. Deze stoffen worden vooral gebruikt in muurverven en grondverven. Kalk is het meest gebruikte middel maar er worden ook kleiachtige stoffen en kwarts hiervoor gebruikt. Deze stoffen vormen gelukkig niet het grote probleem.

Bindmiddelen
Verf moet natuurlijk een chemisch proces door om van vloeibaar naar een vaste vorm te gaan. Eén van de stoffen die hiervoor zorgen zijn de bindmiddelen. Zij zorgen ervoor dat de vloeistof wordt verandert naar een vaste laag over het te beschermen en verfraaien ondergrond. Zoals het woord al zegt het "bind" de bestanddelen, die al eerder zijn genoemd (klerurstoffen,vulstoffen,enz), bij elkaar. Je moet het zien als de spijkers en schroeven die een meubelstuk bij elkaar houden. Deze bindmiddelen zijn bijna altijd kunststoffen. Dit bindmiddel zorgt voor de eigenschappen van de verflaag, zoals hechten, glans en bescherming. Meestal worden verven genoemd naar het bindmiddel wat het bevat. Voorbeelden hiervan zijn: polyurethaanverf, acrylverf, epoxyverf, enz. Deze bindmiddelen zijn bijna allemaal giftig bij opname. Zoals bij een papegaai die heerlijk aan de geverfde kozijnen zit te vreten. Een beetje zal geen kwaad kunnen maar een heleboel zal voor vergiftiging zorgen met alle ellende die daarbij hoort.

Oplosmiddelen
Van het woord alleen krijgen de meeste van ons al de kriebels. Iedereen is wel eens in aanraking geweest met deze term. Deze oplosmiddelen zorgen ervoor dat de verf opgebracht kan worden, een mooi geheel vormt en snel droogt. In de verven op waterbasis (zgn watergedragen verven) is water het verdunningsmiddel. En omdat water te snel verdampt moet er toch een oplosmiddel worden bijgevoegd. En niet om snel te laten drogen maar juist om de droging te vertragen. Anders zal de verflaag te hard en stug worden. Dus dat dampen van verven op waterbasis niet giftig zijn, is bij deze geschrapt! Hier zorgt de stof Texanol wel voor, deze zorgt namelijk voor langzame verdamping.
Verven met de schadelijkere oplosmiddelen zoals terpentine en thinner, zijn snel verdampende oplosmiddelen en zijn al lekker schadelijk voor de gezondheid. Maar de verven met de vluchtige organische oplosmiddelen (vos) zijn pas echt slecht. Zij zorgen voor de beruchte "schildersziekte". Dus deze verven moeten we maar helemaal uit de weg gaan.

Antwoorden
Nu komen we eindelijk waar iedereen op zit te wachten. De antwoorden op telkens dezelfde vragen die gesteld worden als de jaarlijkse verfklussen weer gaan beginnen. (of als papegaaiengekken gaan verhuizen)
- Zorg ervoor dat de papegaai UIT de ruimte wordt gehaald waar geverfd wordt. En dit geldt ook voor het verwerken van latexverven. Als de papegaai in een andere ruimte wordt geplaatst in hetzelfde huis zorg dan dat deuren gesloten blijven. Laat het liefst de papegaai een paar dagen logeren in een ander huis.

- Ventileer goed en lang in de ruimte waar wordt geverfd maar ook in aaneengesloten ruimten. Zorg voor goede ventilatie tijdens het werk maar ook lang nadat het werk gedaan is. Een paar dagen is al beter dan een paar uur. Maar pas op voor tocht!

- Leg GEEN afdekdoek of deken op de papegaaienkooi. Hierdoor blijven dampen langer hangen in de kooi en zal de vogel zelfs langer in de verfdampen verblijven.

- Als je de papegaai niet kunt plaatsen in een andere ruimte probeer dan de vogel zover mogelijk te plaatsen van de plaats waar geverfd wordt. Ventileer goed maar pas op met tocht. Als je in de mogelijkheid bent maak dan een stofscherm**.

- Alle verfdampen zijn giftig voor de papegaai. Sommige meer dan andere, maar, zoals je eerder hebt gelezen, er zit zelfs in verf op waterbasis schadelijke oplosmiddelen. Verf op basis van terpentine en thinner zijn nog schadelijker maar de verven met de zgn vos-oplosmiddelen zijn echt het slechtst. En omdat de longen van een vogel twee keer zo efficient zijn dan de onzen, zijn de meeste stoffen ook 2x zo slecht voor onze vrienden. En een kleiner wezen heeft minder nodig voor hetzelfde schadelijke effect.

- Niet giftige verf bestaat niet. Dit is een utopie. Er zijn wel verven die stoffen bevatten die veel minder schadelijk zijn voor de gezondheid. Maar vooral de manier van opbrengen en de hardheid van de verf zorgen voor de bescherming. Veel kooien worden voorzien van een
poedercoating. Dit is een laag "poederverf" die aangebracht wordt op het metaal (met een ingewikkeld electrisch procedee) en daarna door verhitting een keiharde beschermlaag vormt. Deze laag kan bijna niet worden aangevreten door de vogels. Daarom kunnen ze niets binnen krijgen en niet vergiftigd raken.

We hopen dat we alle vragen hebben beantwoord. Heb je nog meer vragen zoek dan eens op internet. Daar is ontzettend veel te vinden. Wij hebben zelf veel informatie verkregen van de website: www.veiligmetverf.nl.
En heb je dan nog steeds vragen, vraag het dan eens op het forum, daar heeft Erwin al een topic geopend over dit onderwerp. Klik hier.

Met dank aan Sigma Coatings en www.veiligmetverf.nl.

**Stofscherm: dit is een tijdelijke "wand"in een ruimte waarin wordt gewerkt, om een gedeelte te beschermen tegen stof of andere schadelijke invloeden. Dit scherm wordt meestal gemaakt van houten latten (frame en staanders) en plastic folie (scherm).